Reforma składki zdrowotnej, wydłużenie urlopu macierzyńskiego dla mam wcześniaków, raport komisji ds. wyborów kopertowych, CPK i obywatelska nowelizacja ustawy o ochronie zwierząt – m.in. tym zajmie się Sejm podczas 22. posiedzenia. Obrady rozpoczną się we wtorek, 19 listopada, i potrwają cztery dni.

31 października do Sejmu trafił rządowy projekt dotyczący wydłużenia urlopu macierzyńskiego dla rodziców wcześniaków i dzieci hospitalizowanych po urodzeniu. Już we wrześniu Sejm obradował nad podobnym projektem złożonym przez klub Konfederacji. Nowy urlop ma umożliwić rodzicom dłuższe sprawowanie opieki nad dzieckiem po jego wyjściu ze szpitala. Czym różnią się te dwie propozycje i która z nich lepiej odpowiada na potrzeby wcześniaków i ich rodziców?

W jednym z naszych poprzednich tekstów opisywaliśmy założenia zmian, które przynosi nowa ustawa o finansowaniu samorządów. Od tego czasu ustawę przegłosował Sejm i Senat, a 21 października 2024 r. podpisał ją prezydent. W trakcie sejmowej dyskusji posłowie Prawa i Sprawiedliwości przekonywali, że choć reforma jest potrzebna, to faworyzuje bogatsze samorządy kosztem biedniejszych. Postanowiliśmy to zweryfikować na podstawie danych Ministerstwa Finansów.

Wszyscy w napięciu obserwujemy kampanię wyborczą w Stanach Zjednoczonych. Działania mocarstwa, jakim są USA, wpływają na cały świat, a prezydent jest najważniejszym politykiem i postacią w tym kraju. Zobaczmy, jakie dokładnie ma kompetencje.

Najważniejsze uprawnienia prezydenta Stanów Zjednoczonych dotyczą polityki zagranicznej. Jako lider mocarstwa, odgrywa on istotną rolę w rozwiązywaniu, ale i eskalowaniu międzynarodowych konfliktów. Zobaczmy, jaką politykę zagraniczną może prowadzić Donald Trump, a jaką Kamala Harris.

7 października rozpoczęła się trzecia sesja plenarna Parlamentu Europejskiego X kadencji. W trakcie obrad najwięcej emocji wzbudziło przemówienie Viktora Orbana, który przedstawił priorytety węgierskiej prezydencji w Radzie UE. Poza obserwowaniem wymiany ciosów premiera Węgier z Ursulą von der Leyen, europosłowie dyskutowali nt. konfliktu na Bliskim Wschodzie, kontroli granicznych w UE czy kryzysów – mieszkaniowego i przemysłu motoryzacyjnego.

Po wakacyjnej przerwie eurodeputowani wrócili do pracy. W Strasburgu odbyło się drugie posiedzenie plenarne Parlamentu Europejskiego X kadencji. Sprawdzamy, na jakich stanowiskach w ramach swoich frakcji będą musieli odnaleźć się eurodeputowani z Polski i czy będą mieli wpływ na pracę europarlamentarnych komisji.

Przed wyborami do Parlamentu Europejskiego zapytaliśmy kandydatów o ich poglądy na temat kluczowych wyzwań stojących przed Unią Europejską. Po pierwszej sesji Parlamentu Europejskiego X kadencji przyjrzeliśmy się bliżej odpowiedziom europosłów.

Jaka będzie przyszłość Zielonego Ładu? W jaki sposób przeprowadzić zieloną transformację? Czy Unia Europejska powinna dofinansować inwestycje w energetykę jądrową? Sprawdzamy, przed jakimi dylematami dotyczącymi transformacji gospodarczo-energetycznej staną europosłowie X kadencji Parlamentu Europejskiego.

To pierwsze wybory w historii Unii Europejskiej, podczas których tuż za jej granicą toczy się pełnoskalowa wojna. Przyszli europosłowie będą więc musieli odpowiedzieć na trudne pytania o przyszłość wspólnoty i zdecydować, czy ma ona nabrać charakteru obronnego. Rosyjska inwazja wymusiła także debatę na temat zmiany formatu i zadań unijnej struktury, tak aby każdy Europejczyk mógł przede wszystkim czuć się bezpiecznie.

Jednym z regularnie przewijających się tematów bieżącej kampanii do Parlamentu Europejskiego jest przyszły kształt Unii Europejskiej. Jeszcze przed rozpoczęciem formalnej kampanii w Brukseli i Strasburgu niejednokrotnie dyskutowano o zacieśnianiu lub rozluźnianiu relacji pomiędzy państwami członkowskimi. Sprawdziliśmy, o jakiej wizji ustroju Unii dyskutuje się na chwilę przed wyborami do PE.

Jednym z najważniejszych tematów europejskiej kampanii wyborczej ponownie stały się migracje. W kwestii tak upolitycznionej ciężko o merytoryczną dyskusję, łatwo natomiast o głośne krzyki i stanowcze deklaracje. Po dekadzie pracy Unia Europejska przyjęła jednak reformę systemu azylowego. Wypracowany konsensus zdaje się jednak nie zadowalać prawie nikogo.

Bardzo mnie boli, że nowy rząd do straszenia migrantami dorzucił jeszcze jedno narzędzie – bezpieczeństwo. Ja też jestem za bezpieczeństwem polskiej granicy i za bezpieczeństwem mojego kraju. Natomiast to nie migranci stanowią niebezpieczeństwo.

Nie można traktować tych osób bezdusznie, natomiast zawracanie przy nielegalnym przejściu może mieć miejsce i pewnie takie przypadki są. Ja w ogóle jestem za tym, żeby uregulować pushback legislacyjnie.

Kiedy jesteś na brzegu i patrzysz, jak ludzie toną na twoich oczach, uświadamiasz sobie, że to nie jest pytanie o relokację.

Zamiast zająć się lokalnymi problemami, zastanawiamy się, czy fajnie byłoby strzelać do ludzi na naszych granicach.

Proces legislacyjny w Unii Europejskiej jest wieloetapowy i podzielony pomiędzy kilka instytucji – przede wszystkim Parlament Europejski, Radę UE i Komisję Europejską. Kto zatem i w jaki sposób decyduje o zmianach w unijnym prawie?

Parlament Europejski to jedyna instytucja Unii Europejskiej wyłaniana w wyborach bezpośrednich. Już 9 czerwca ponownie wybierzemy swoich reprezentantów do Brukseli i Strasburga. Jakie są zadania Parlamentu, ile osób w nim zasiada i kto tworzy jego obecny skład? Przyjrzeliśmy się najważniejszym faktom o PE.

Parlament Europejski nie jest jedyną instytucją, która uczestniczy w procesie tworzenia prawa unijnego. Oprócz europarlamentu, najczęściej możemy usłyszeć o spotkaniach Rady Europejskiej lub Rady Unii Europejskiej. Czy obie rady wykonują te sama zadania? Poniżej wyjaśniamy, czym zajmują się te instytucje.

Trudno znaleźć prezydenta, który 5 razy z rzędu wygrał wybory w pierwszej turze – to właśnie przypadek Wojciecha Szczurka, który rządzi Gdynią od 1998 r. W niedzielnych wyborach zmierzy się z nim czworo kandydatów. Inwestycje w drogi i kolej, tak dla miejskiego mieszkalnictwa, nie dla ciszy alkoholowej – co proponują gdyńscy kandydaci i kandydatka?

30 kwietnia 2024 r. w Krakowie zakończą się ponad 20-letnie rządy Jacka Majchrowskiego. Miasto potrzebuje zmian w transporcie i jest zmęczone turystyką. Nowy włodarz będzie musiał odpowiedzieć na potrzeby mieszkańców – czyste powietrze, porządek w przestrzeni i usługi publiczne w dzielnicach. Czego dla miasta chcą kandydaci na prezydenta Krakowa?

Część podatku PIT i CIT, podatki i opłaty lokalne, przychody własne – co składa się na dochody gminy? Jaki wpływ na wysokość budżetu mają władze lokalne? O co w związku z gminnymi finansami pytać w kampanii kandydatów i kandydatki? Wyjaśniamy, skąd bierze się budżet gminy.

Gmina przyznaje mieszkania socjalne dla osób w trudnej sytuacji majątkowej. Planuje, ile miejsc parkingowych znajdzie się przy nowo wybudowanym bloku. Samodzielnie prowadzi usługi komunalne lub zleca ich utrzymanie.

Kto odpowiada za przedszkole i szkołę podstawową w twojej miejscowości? Skąd gmina bierze fundusze na pensje nauczycieli? Które szkoły podlegają władzom gminy, a które władzom powiatu? Przybliżamy wpływ władz samorządowych na edukację.

Priorytet dla transportu publicznego? System ścieżek rowerowych? Remont zaniedbanej drogi? Sprawdź, jak władze gminy mogą wpływać na rozwój transportu w twojej miejscowości.

Atrakcyjny teren rekreacyjny sprzedany pod kolejny supermarket? Hałaśliwy klub w centrum miasta? Parking zamiast parku? Nowe osiedle bez żłobka i szkoły? To wszystko jest możliwe, jeśli gmina nie ma miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Wsparcie zawodowej drużyny piłkarskiej czy rozwój sportu amatorskiego? Inwestycje w dom kultury czy sylwester marzeń? Czy radni mają plan na rozwój turystyczny miejscowości? Sprawdź, jak gmina może tworzyć ofertę kulturalną dla mieszkańców.

Zaśmiecony las, puszki wokół akwenu wodnego czy odpady pozostałe po remoncie na skwerku w centrum? Tak niekiedy wygląda codzienność niejednej polskiej gminy. Ale to właśnie samorząd odpowiada za utrzymanie porządku i czystości na swoim terenie.

Powołanie straży miejskiej, ochrona przed powodzią, dodatkowe wsparcie dla policji, wyposażenie Ochotniczej Straży Pożarnej – sprawdź, jak gmina dba o twoje bezpieczeństwo.

Jakie programy profilaktyczne realizowane są w twojej gminie? Czy w przychodniach na terenie twojej gminy znajdziesz specjalistę, którego szukasz? Jakie wygląda pomoc społeczna w twojej gminie? Przybliżamy zadania gminy w ochronie zdrowia i pomocy społecznej.

Smog to utrzymująca się w powietrzu mieszanina różnego rodzaju cząstek – pyłów, rakotwórczego benzo(a)pirenu, tlenków azotu i siarki, metali ciężkich i innych niebezpiecznych substancji. Jest niezwykle toksyczny dla organizmu. Co może zrobić gmina, aby ograniczyć działanie smogu?

O poglądy na temat praw dziecka zapytaliśmy posłów i posłanki pracujące w dwóch sejmowych komisjach: Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Prezentujemy odpowiedzi tych 20 z nich, którzy odpowiedzieli na pytania przygotowane przez nas w Krótkiej Piłce.

W grudniu tego roku zakończyła się pięcioletnia kadencja Mikołaja Pawlaka – Rzecznika Praw Dziecka. Zgodnie z wolą Sejmu nową Rzeczniczką została mecenas Monika Horna-Cieślak. Przypominamy, jakie ustawowe obowiązki spoczywają na osobie pełniącej ten urząd.

Po nadchodzących, jesiennych wyborach parlamentarnych rozpocznie się kolejna, już X kadencja Sejmu – oto parę porad, które pomogą Ci zrozumieć, jak nawiązać kontakt z posłem a także skutecznie monitorować jego pracę.

W drugiej części naszego poradnika przedstawiamy dwie możliwości wpływu na proces ustawodawczy przez obywateli – zgłoszenie petycji oraz złożenie własnego projektu w ramach obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej.

W ostatniej części poradnika przedstawiamy kolejne sposoby obywatelskiego zaangażowania - nadsyłanie uwag do procesu legislacyjnego, wniosek o udostępnienie informacji oraz zwrócenie się do właściwego rzecznika.

Według zapowiedzi prezydenta Andrzeja Dudy pierwsze posiedzenie Sejmu X kadencji odbędzie się w poniedziałek 13 listopada. Tego dnia, w czasie posiedzenia, premier Mateusz Morawiecki złoży dymisję rządu i formalnie rozpocznie się proces tworzenia nowej Rady Ministrów.

Pierwsze posiedzenie nowo wybranego Sejmu otwiera marszałek senior powołany przez prezydenta spośród najstarszych wiekiem posłów.

W nowej – X – kadencji Sejmu po raz kolejny powstanie klub parlamentarny Koalicji Obywatelskiej. Będzie liczył 157 posłów i posłanek, a więc o 23 osoby więcej niż w dniu jego powstania po wyborach w 2019 r. Poniżej prezentujemy skład i poglądy członków drugiego co do wielkości klubu w nadchodzącej kadencji Sejmu.

W nowym parlamencie zasiądzie 65 posłanek i posłów startujących z Koalicyjnego Komitetu Wyborczego Trzecia Droga Polski 2050 Szymona Hołowni i Polskiego Stronnictwa Ludowego. Kim są posłowie i posłanki tego ugrupowania?

Konfederacja w wyborach parlamentarnych 2023 zdobyła piąty wynik i wprowadziła do Sejmu 18 przedstawicieli. Kto będzie tworzył klub parlamentarny tego ugrupowania?

W nowej – X – kadencji Sejmu ponownie powstanie klub parlamentarny Lewicy. W wyborach parlamentarnych 2023 KW Nowa Lewica wprowadziła do niższej izby parlamentu 26 posłanek i posłów, zdobyła więc 23 mandaty mniej niż w 2019 roku. Kim są ludzie Nowej Lewicy?

W Polsce brakuje ok. 1,5 mln mieszkań. Wyjaśniamy, jak chcą rozwiązać ten problem poszczególne komitety.

W ostatnim spisie powszechnym 71 proc. Polek i Polaków zadeklarowało, że należy do Kościoła katolickego. Jakich relacji między państwem i Kościołem chcą komitety wyborcze?

Powtórzmy za hetmanem Zamoyskim: „Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie”. No właśnie, czyli jakie? Przedstawiamy poglądy komitetów na system edukacji.

Pomysły na usprawnienie ochrony zdrowia to punkt obowiązkowy w programach wyborczych. Nie ma komitetu, który pominąłby tę kwestię.

OZE, atom czy węgiel? Jakie źródła energii powinniśmy traktować priorytetowo zdaniem partii, które ubiegają się o nasze głosy w wyborach 15 października?

Nauczycielki, kadra zarządzająca, samorządowcy, rolnicy, medyczki, hodowcy bydła – jakie zawody deklarują kandydatki i kandydaci do Sejmu?

Nie jest tajemnicą, że choć na listach wyborczych znajdują się setki działaczek i działaczy, to o tożsamości partii decydują kandydaci ze szczytów list. Przyjrzeliśmy się dla Was liderom Trzeciej Drogi.

W wyborach parlamentarnych wybieramy 460 posłów w 41 okręgach wyborczych. W każdym okręgu komitety wystawiają lokalne listy z kandydatami. Sprawdziliśmy, jak wielu kandydatów zabiega o głosy wyborców „u siebie”, a ilu z nich kandyduje do parlamentu z daleka od swojego miejsca zamieszkania.

Równość płci i szerzej – prawa kobiet – są jednym z najistotniejszych tematów trwającej kampanii wyborczej. Obecnie zaledwie 28 proc. osób zasiadających w Sejmie to kobiety. Przyjrzyjmy się zatem temu, jak zostały skonstruowane listy wyborcze i czy jest szansa na to, żeby w przyszłej kadencji reprezentacja w naszym parlamencie była bardziej równa pod względem płci.

Zielona transformacja, rozbudowany program socjalny oraz wsparcie Ukrainy. Jakie propozycje ma dla Polek i Polaków Lewica?

Wsparcie dla przedsiębiorców, transformacja energetyczna i rozwój usług publicznych, to najważniejsze postulaty Polski 2050 przed nadchodzącymi wyborami parlamentarnymi.

Wzmocnienie relacji sojuszniczych, transformacja energetyczna bez rewolucji, kredyt 0% i zwiększenie kwoty wolnej to tylko niektóre z postulatów KO w nadchodzących wyborach.

W tym roku PSL do wyborów przygotowuje się razem z Polską 2050. Pomimo deklarowanej przez oba ugrupowania wspólnej wizji Polski, każde z nich odznacza się własnymi i różnymi przekonaniami w większości kwestii społeczno-politycznych. Jak dziś głosowaliby przedstawiciele „starszego” koalicjanta w Trzeciej Drodze, a więc posłowie i posłanki PSL-u?

Najbardziej prawicowy projekt na polskiej scenie politycznej przedstawia się jako partia przede wszystkim antysystemowa, będąca połączeniem środowisk wolnościowych, narodowych i monarchistycznych. Efekty potrzeby pogodzenia stanowisk tych trzech stronnictw widoczne są w poglądach partii na większość najważniejszych kwestii w polskiej debacie publicznej.

Wzmocnienie bezpieczeństwa, kontynuacja programów socjalnych i edukacja patriotyczna. Co, po 8 latach rządów, proponuje Polkom i Polakom Prawo i Sprawiedliwość?