12 kwietnia odbyło się czwarte posiedzenie Podkomisji stałej ds. żeglugi śródlądowej pod przewodnictwem Piotra Głowskiego (KO). Komisja rozpatrzyła informację na temat planowanych w Polsce dróg wodnych. Przedstawicielka Ministerstwa Infrastruktury odpowiadała też na pytania strony społecznej.
Plany Ministerstwa Infrastruktury prezentować miał wiceminister Arkadiusz Marchewka, ale ostatecznie w imieniu resortu wystąpiła zastępczyni dyrektora Departamentu Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Monika Niemiec-Butryn, która omówiła najważniejsze punkty Krajowego Programu Żeglugowego (KPŻ). Zakłada on zwiększenie roli żeglugi na poziomie lokalnym i krajowym i składa się z 17 kamieni milowych. Program podzielony jest na zadania inwestycyjne i sektorowe. Wśród tych pierwszych należy wyróżnić podjęcie działań na istniejącej infrastrukturze – głównie na odcinkach Odry i Wisły użytkowanych transportowo.
Zadania sektorowe przedstawione zostały bardziej ogólnie. Monika Niemiec-Butryn podkreśliła, że resort podejmie działania takie jak: wsparcie transformacji sektora, modernizacja i optymalizacja floty (również w obliczu zmian klimatu) czy cyfryzacja administracji. KPŻ dużą uwagę przykłada również do kształcenia i rozwoju kadr w sektorze. Dla organizacji pozarządowych ważnym terminem pozostaje 6 maja – do tego dnia trwają prekonsultacje projektu, w które – poza przedstawicielami trzeciego sektora – zostali włączeni także armatorzy i jednostki samorządu terytorialnego.
Zastępczyni dyrektora przedstawiła też inne działania ministerstwa mające na celu poprawę kondycji żeglugi śródlądowej w Polsce. Chodzi przede wszystkim o Program wieloletni „Kompleksowe zagospodarowanie Odry środkowej”. Przedstawicielka resortu podkreśliła, że ministerstwo jest na etapie przeprowadzania strategicznej oceny oddziaływania programu na środowisko. „Krok w tył” będzie jednak trzeba wykonać przy podobnym projekcie dotyczącym zagospodarowania dolnej Wisły; w tym przypadku bowiem trwa analiza, czy ocena środowiskowa będzie w ogóle potrzebna. Ważną inwestycją pozostaje również właściwe utrzymanie i modernizacja polskiego odcinka Międzynarodowej Drogi Wodnej E70 (łączącej Antwerpię z Kłajpedą, a na odcinku polskim m.in. Odrę z Wisłą). Opracowywany dokument strategiczny będzie zakładał aktywizację turystyki i rekreacji i oprze się na współpracy rządu z samorządami.
Po informacji ze strony resortu głos zabrali posłowie, a właściwie posłanka Daria Gosek-Popiołek (Lewica), bo tylko ona zdecydowała się zadać pytanie przedstawicielce ministerstwa. Posłanka chciała uzyskać informację, czy ministerstwo cały czas planuje podjęcie inwestycji na kanale krakowskim. Taka operacja była bowiem w planach resortu od 2016 r. Zastępczyni dyrektora zdementowała jednak te informacje i stanowczo zaprzeczyła, jakoby ministerstwo w dalszym ciągu planowało podjęcie działań na tym, należącym do Krakowa, obszarze.
Następnie głos zabrali przedstawiciele Rady Kapitanów Żeglugi Śródlądowej. Kapitan Czesław Szarek skupił się na krytyce przedmówców z Ministerstwa Infrastruktury, nie odnosząc się merytorycznie do informacji zastępczyni dyrektora. Jako kolejny głos zabrał kapitan Jan Popończyk, który zwrócił uwagę na postępujące okresy suszy w ciągu roku. W związku z tym problemem zaapelował do obecnych na sali przedstawicieli Wód Polskich o podjęcie działań zmierzających do stworzenia punktów małej retencji w górnych dorzeczach. Zasygnalizował także możliwość inwestycji w żeglugę autonomiczną, sterowaną przez sztuczną inteligencję. Według kapitana Polska ma w tym zakresie duży potencjał, zważywszy na specyfikę rodzimych dróg wodnych.
Pytanie zadała też Anna Goraj, reprezentantka środowiska spedycyjnego. Poruszyła temat klasyfikacji dróg wodnych w kontekście współpracy z niemieckimi partnerami. Problemem pozostaje bowiem różnica w kryteriach klasyfikacji dróg przez Polskę i Niemcy. Prowadzi to sytuacji, w których zachodni sąsiedzi wyżej oceniają polskie drogi wodne niż Polska. Głos zabrał jeszcze przedstawiciel Polskiego Związku Wędkarskiego, dopytując o uwzględnienie w kosztorysach zabezpieczenia antykorozyjnego na Odrze i dolnej Wiśle.
Zanim padły odpowiedzi ministerstwa, przewodniczący udzielił głosu Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska Piotrowi Otawskiemu. Minister podkreślił wagę zmian klimatycznych, które wymiernie wpływają na warunki żeglugi. Zwrócił uwagę choćby na sytuację na Noteci, w której zwierciadło wody w ciągu roku bardzo się waha, a w niektórych miesiącach woda wręcz zanika. Na koniec przypomniał, że wszystkie inwestycje wspomagane środkami europejskimi muszą spełniać warunek nieczynienia szkody środowisku naturalnemu.
Na koniec głos po raz ostatni zabrała przedstawicielka Ministerstwa Infrastruktury, zbiorczo odpowiadając na pytania, które pojawiły się w trakcie dyskusji. W kontekście klasyfikacji dróg wodnych resort przygotowuje się do kapitalnej ewaluacji kryteriów. Dyrektorka przychylnie odniosła się także do postulatów ucyfrowienia kolejnych obszarów żeglugi. Konkretnej odpowiedzi nie uzyskał tylko przedstawiciel Polskiego Związku Wędkarskiego, ale został zapewniony, że ministerstwo powróci z informacją na ten temat.