To [bezpłatne żłobki i przedszkola – przyp. MPW] jest przede wszystkim sprawa samorządów. Są samorządy, które już wprowadziły darmowe żłobki i przedszkola na swoim terytorium. W tym zakresie decydują samorządy. Oczywiście samorządy otrzymują dzisiaj wsparcie w zakresie żłobków i przedszkoli ze strony państwa, chociażby w postaci programu Maluch +. Ja bym chciał, żeby te programy były rozszerzane i żebyśmy mogli na te programy kierować coraz więcej środków. W ramach budowania państwa, które będzie dobrze i w miarę równo rozwinięte, ja będę dążył do tego, żeby żłobki i przedszkola znajdowały się wszędzie w całej Polsce, żeby te miejsca w żłobkach i przedszkolach były dostępne dosłownie w każdej miejscowości, żeby każda rodzina, każda mama mogła z nich skorzystać, a tym samym zwiększyć swoje szanse i możliwości zawodowe.

Edukacja domowa odbywała się w praktyce w ostatnim czasie właściwie we wszystkich domach w Polsce. Rodzice wielokrotnie z dziećmi siedzieli przy komputerach, wspierali je, pomagali im się uczyć. Realizowali z nimi dodatkowo program szkolny po to, żeby dzieci mogły spokojnie ten rok szkolny ukończyć bez strat. Uważam, że się to sprawdziło, uważam, że to dobrze działa, w związku z tym nie mam żadnych wątpliwości, że rodzice powinni mieć możliwość realizowania edukacji domowej w formule ustawowej zaproponowanej przez posłów.

I nie życzę sobie, by edukatorzy wysłani przez różnego rodzaju organizacje LGBT edukowali seksualnie w szkołach małe dzieci, bo jest to – według mnie – indoktrynacja ideologiczna i ja sobie po prostu tego nie życzę. (...) Jest wielu rodziców w Polsce – jestem o tym przekonany – którzy sobie takiej indoktrynacji po prostu nie życzą. Tym bardziej że polska konstytucja w art. 48 wyraźnie przewiduje, że rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie z własnym światopoglądem, zgodnie ze swoimi przekonaniami. I jeżeli ktoś – przede wszystkim wbrew woli rodziców – wprowadza elementy indoktrynujące w szkole, to jest to także łamanie praw rodziców.

(...)Powiedziałem, że nie życzę sobie w szkole żadnej indoktrynacji wobec dzieci. Szkoła powinna być wolna wobec wszelkiej indoktrynacji ideologicznej.

Czy matura się odbędzie, czy nie, to wszystko zależy od tego, jaki będzie rozwój sytuacji. Dzisiaj bardzo trudno jest to powiedzieć.

Dlatego właśnie wczoraj, dla rodziców, dla polskiej rodziny złożyłem w polskim sejmie projekt ustawy, który przewiduje, że żadne organizacje pozarządowe czy stowarzyszenia nie będą mogły wejść do szkoły i kontaktować się z dziećmi, edukować ich bez zgody rodziców. Rodzice mają prawo znać treści, które będą dzieciom przekazywane przez podmioty niepaństwowe, bo za to co jest w szkole mówione przez nauczycieli odpowiedzialność bierze polskie państwo ustanawiając programy nauczania, ale za to z czym wchodzą organizacje państwo polskie nie ponosi już odpowiedzialności, albowiem z tym wchodzą różnego rodzaju organizacje. Musi tutaj być przekazana władza naprawdę rodzicom i stąd przepisy na mocy których rodzice będą decydowali, czy życzą sobie żeby dane informacje były dzieciom przekazywane w szkole czy nie. Muszą być rodzicom wcześniej udostępnione i musi być wiadomo, kto to będzie robił.

Nie możemy pozwolić na to, żeby nasze dzieci były wychowane w jakiś obcych ideologiach, żeby tego uczyła ich szkoła. Ja się na to absolutnie nie zgadzam. Szkoła ma uczyć naszej tradycji i naszej kultury. (…)

To jest także i kwestia polityczna, bo trzeba powiedzieć tak - program edukacyjny będzie tak kształtowany w zależności od tego, kto będzie w danym wypadku rządził w naszym kraju, taka niestety wiemy, że jest praktyka. Jeżeli będzie w naszym kraju rządziła opcja, która szanuje polską tradycję, która jest do tej tradycji przywiązana, która szanuje te tzw. tradycyjne wartości to również i programy szkolne będą to odzwierciedlały i będą tak dobierane. Jeżeli będzie rządziła opcja liberalna, czy lewicowo-liberalna, to siłą rzeczy więcej tych treści lewicowo-liberalnych będzie do programów szkolnych wprowadzane i będzie tam przemycane.

Ja chcę Polski, gdzie rodzice rzeczywiście mają zagwarantowane ich prawo wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. I żeby nikt nie miał prawa im wtrącać się i ingerować w to, jak ich dzieci są wychowywane. Żeby chociażby arogancko i bezczelnie wtłaczać dzieciom propagandę seksualną w szkole. I to nie jako państwo polskie, tylko jako jakieś organizacje, które są do szkoły wpuszczane przez nieodpowiedzialne samorządy. Nie może tego być.

Właśnie dlatego, że ten poziom nauczania cierpiał, dokonaliśmy reformy szkolnictwa. To dlatego właśnie zlikwidowaliśmy gimnazjum, to była bardzo trudna decyzja, bardzo poważna decyzja. A były przecież wielkie kontrowersje. (….) Były różne propozycje, był proponowany też system 4-4-4, ale to była reforma jeszcze bardziej dotkliwa i ostatecznie zdecydowano się na system 8-4, czyli taki, w którym my kończyliśmy kiedyś szkołę z żoną i obydwoje uznaliśmy, że ten system będzie dużo lepszy i że on stopniowo (…) doprowadzi do tego, że poziom nauczania się podniesie, poprawi się także poziom dyscypliny wśród uczniów.

Jestem przekonany, że polskie państwo poprawia się w wyniku reformy szkolnej, co do której miałem wątpliwości. Ale z drugiej strony, proszę państwa, nie miałem ani ja wątpliwości, ani nie miała żadnych wątpliwości moja żona - nauczycielka z dużym doświadczeniem - że system 6-3-3 to nie jest system, który funkcjonuje dobrze. Że gimnazjum jest za krótkie i liceum jest za krótkie. I że nie służy to wychowaniu młodzieży, nie służy to edukowaniu młodzieży, nie służy to rozwojowi Polski. I chociaż nie byliśmy zachwyceni tym, co zostało przygotowane, to jednak uważałem, że przywrócenie systemu 8-4 będzie rozwiązaniem znaczenie lepszym niż to, co było do tej pory. Ja wiem, że wiele osób, zwłaszcza dzieci, które były tymi rocznikami przejściowymi, że to był dla nich trudny czas. No niestety, tak to jest. Można powiedzieć w jakimś sensie pech. Ale proszę państwa ta zmiana była konieczna. Ja mam nadzieję, że to także przyczyni się do poprawy polskiej szkoły, bo to także cały czas jest jeszcze wielkie zadanie.

Wynagrodzenia nauczycieli, edukacja, programy szkolne - to jest cały czas wielkie zadanie. System kształcenia, szkolnictwo wyższe - to są te zadania, które cały czas są jeszcze przed nami. Nie wiem, czy potrzebne tam są wielkie, potężne reformy. Ja bym raczej powiedział, że tam jest potrzebna obserwacja uważna tego, co się dzieje i zmiany, które będą poprawiały konkretne niedociągnięcia, czy konkretne braki, które są. Myślę, że taki kierunek byłby lepszy, ale będziemy jeszcze na ten temat dyskutować.

Wszędzie musi być dobra szkoła, która dobrze uczy, także polskiej historii.

Powszechny program nauki języka angielskiego - w ramach zmiany podstawy programowej będę się domagał, aby nauka angielskiego w szkołach przestała być fikcją, a uczniowie mogli skorzystać z większej liczby godzin nauki tego języka.

Wyjdę z inicjatywą uproszczenia ustawy „Prawo zamówień publicznych”, która w obecnym kształcie utrudnia prowadzenie badań naukowych w Polsce. Długotrwałe oczekiwanie na wyniki procedur przetargowych uniemożliwia rywalizację polskich ośrodków badawczych ze światową czołówką. Co jednak najważniejsze, uniemożliwia szybkie reagowanie na wyzwania cywilizacyjne, co udowodniła nam pandemia.

Szkoły zbyt często są źródłem stresu dla uczniów i nauczycieli. Dlatego w każdej placówce powinien pracować jeden psycholog szkolny na maksymalnie 300 dzieci. Psycholog musi mieć szansę na bezpośredni kontakt z dziećmi, a uczeń – z psychologiem. Zaproponuję utworzenie stanowiska wojewódzkich rzeczników praw ucznia. Kuratoria oświaty muszą natomiast wspierać, a nie tylko kontrolować nauczycieli.

Ten mój program darmowych żłobków w Warszawie wynikał przede wszystkim z troski, z tego, żeby kobiety w momencie, kiedy podejmą taką decyzję, mogły podjąć pracę zarobkową. (...). Chodzi po prostu o to, żebyśmy byli partnerami i żeby zrobić wszystko, żeby to równouprawnienie nie było tylko w prawie, ale żeby ono było w rzeczywistości. Stąd moje decyzje dotyczące kwestii płac, moje decyzje dotyczące kwestii choćby opieki lekarskiej, moje decyzje dotyczące edukacji i właśnie darmowych żłobków.(...). I oczywiście, że ten program będziemy kontynuowali. (...) Ja uważam, że to jest program, który powinien być rozszerzony na całą Polskę, zwłaszcza dzisiaj, po epidemii, kiedy tak wielu z nas martwi się o miejsca pracy, kiedy tak wielu z nas te miejsca traci.

Po pierwsze odchudzić podstawy programowe. (...) Kolejna kwestia to jest kwestia przede wszystkim samorządów. Myśmy stawali na głowie, żeby pomóc nauczycielkom i nauczycielom i edukacji. Mieliśmy pieniądze na dodatkowe zajęcia, mieliśmy pieniądze na dodatki, mieliśmy pieniądze na poprawę infrastruktury, a rządzący co robią? Zrzucają całą odpowiedzialność na nas, na samorządy zabierając nam pieniądze. (...) więc jasno trzeba wyjaśnić subwencje, ta subwencja musi być większa, musi być powiedziane, na co jest ta subwencja (...). No i oczywiście na końcu nauczycielki i nauczyciele. Prezydent milczał, kiedy byli atakowani (...). Trzeba przede wszystkim przywrócić prestiż i walczyć o prestiż zawodu nauczyciela, bo jak tego nie zrobimy, to nie wiem, kto będzie uczył nasze dzieci.

Edukacja – to sprawa absolutnie kluczowa. Dla przyszłości naszych dzieci, dla przyszłości naszego kraju. Ostatnie lata to w tej kwestii przede wszystkim ogromny bałagan. #MamyDość tego chaosu! Czas na przywrócenie prestiżu zawodu nauczyciela, czas na wyrównywanie szans edukacyjnych. Temu służy jedna z moich propozycji programowych - Prezydencki Funduszy Stypendialny, z którego korzystaliby najzdolniejsi i najbardziej aktywni młodzi ludzie z małych miast i wsi. Potrzebujemy równego dostępu do dobrej edukacji!

Potrzebna jest rzetelna nauka o klimacie, tak abyśmy jako społeczeństwo mogli świadomie włączyć się w ograniczanie skutków zmian klimatycznych. Dlatego będę zabiegał o rozwinięcie nauki o klimacie w programie szkół podstawowych i ponadpodstawowych.

Doprowadzę do przywrócenia edukacji kulturowej w powszechnym systemie nauczania – rozumianą nie tylko jako przybliżanie dziedzictwa, ale również jako naukę uczestnictwa w kulturze współczesnej. To także kwestia prowadzenia nowoczesnej edukacji medialnej, uczącej, jak świadomie korzystać z mediów i krytycznie je analizować. Edukacja kulturowa musi wspierać świadomych, niezależnych obywateli.

Mówiłem o wprowadzeniu edukacji seksualnej do szkół po to, żeby można było porozmawiać na ten temat w sposób otwarty, ale to przecież nie jest obowiązkowe – jeżeli rodzice nie chcą posyłać dzieci na takie zajęcia, to przecież nie muszą tego robić.

Jeżeli chodzi o edukację, wszyscy widzimy ten nieprawdopodobny chaos, który nam rządzący zgotowali w edukacji. Mam konkretne propozycje – odchudzenie podstaw programowych, wyrównywanie szans w edukacji, a mianowicie stworzenie dużego programu stypendialnego prezydenta – 50 tyś. stypendiów dla najzdolniejszej młodzieży z tych mniejszych i średnich miast, bo musimy wyrównywać szansę również jeżeli chodzi o kwestię edukacji zdalnej, której będzie coraz więcej.

Pandemia wymusza kompletnie inną politykę, system wartości, skupienie się na tym, co najważniejsze. I to COVID-19 już udowodnił. Na przykład w edukacji zdalnej szanse nie są wyrównane. Nie wszyscy mają dostęp do sprzętu. Jak pomagać dzieciom w odrabianiu lekcji, żeby nie były pozostawione same sobie?

Wyciągnijmy z niego [kryzysu epidemicznego - przyp. MPW] wnioski. Dla przykładu, wszyscy wiemy, że po strasznej deformie edukacji rodzice, w tym ja, ja jestem odpowiedzialny za historię, za polski, za języki i tego uczę moje dzieci, ślęczeliśmy po nocach nad lekcjami. Można system zmienić, tak żeby odciążyć nauczycieli w szkole, ale na przykład zapewnić kontakt za pośrednictwem właśnie internetu z uczniami i odrabianie wspólne lekcji. Ale to by wymagało budowania specjalnych cyfrowych platform, myśmy taką w Warszawie właśnie wybudowali, po to żeby wzmocnić możliwość uczenia się zdalnego. Przecież to nie jest polityczna inicjatywa. Gdyby prezydent zgłosił taką inicjatywę trudno będzie rządowi powiedzieć: “nas to nie interesuje, bo to jest opozycyjne”.

Przejrzyste gospodarowanie środkami - stanę na straży przejrzystych procedur przyznawania środków na naukę. Agencje przyznające środki na badania muszą być w pełni transparentne i gwarantować, że nie będzie dochodziło w nich do konfliktu interesów. Nie można pozwolić na to, aby krewni polityków sami sobie przyznawali środki, które miały służyć rozwojowi polskiej nauki i wdrożeniom badań naukowych.

Zaproponuję reformę systemu subwencji oświatowej i klarowny podział obowiązków finansowych. Musi być jasne, na co ma wystarczać subwencja, a za co powinny płacić samorządy, tak aby koszty reform nie były przerzucane na gminy. Większe środki powinny trafiać tam, gdzie kumulują się problemy społeczne.

Często się mówi o karcie równości, o karcie LGBT, byłem wielokrotnie za to atakowany. Problem polega na tym, że ta dyskusja została całkowicie wynaturzona przez telewizję publiczną i przez prawicowe portale. (...) To nie ma nic wspólnego z ideologią. Tu chodzi tylko i wyłącznie o to, żeby chronić mniejszości. Dzisiaj mamy coraz więcej samobójstw w szkołach, bo dzieciaki są atakowane (również prze internet), jeżeli są inne. I tu nie ma żadnego znaczenia czy są inne dlatego, że gorzej grają w jakiś sport, mają problemy z wagą, kibicują innemu zespołowi, mają inny kolor skóry, czy inną orientację seksualną i muszą się z tym gdzieś tam kryć, dlatego że się boją agresji. I po to to robiliśmy – po to, żeby uczyć tego, że trzeba walczyć z hejtem, uczyć tolerancji, uczyć pewnych postaw. (...) Tu chodzi o tolerancję, a nie o ideologię. Ta dyskusja została wynaturzona przez tych wszystkich, którzy chcieli użyć tego jako pałki na moją osobę i ja myślę, że gdyby o tym na spokojnie porozmawiać, to olbrzymia większość Polek i Polaków też by stwierdziła, że w tym nie ma żadnego zagrożenia, wręcz przeciwnie.

Oczywiście, że rodzice są od tego, żeby wychowywać swoje dzieci, nie Jarosław Kaczyński, nie pan prezydent i nie państwo, tylko rodzice i rodzice to robią, i bardzo się z tego cieszę. Jeżeli na przykład mówimy o walce z nienawiścią, jeżeli rozmawiamy z dziećmi o tym, żeby nie dzieliły się treściami intymnymi w Internecie, bo przyzna pan, że to bardzo ważne, to zawsze są to zajęcia dobrowolne.

Zamierzam wesprzeć programy studiów podyplomowych i szkoleń podwyższających kompetencje absolwentów szkół zawodowych i uczelni.

Zaproponuję, aby w szkołach wprowadzono zajęcia z przedsiębiorczości i budżety uczniowskie – analogiczne do budżetów obywatelskich w miastach, dające uczniom szansę współdecydowania o części budżetu szkolnego. Należy też wspierać tworzenie spółdzielni uczniowskich.

Wsparcie dla rodziców dzieci z niepełnosprawnościami: będę postulował zwiększenie wsparcia w dostępie do usług medycznych, rehabilitacyjnych i w edukacji oraz utrzymanie świadczenia w przypadku podejmowania pracy przez opiekuna (najczęściej matkę).

Będę domagał się wyższych płac dla nauczycielek i nauczycieli. Nauczyciel nie może zarabiać mniej niż średnia krajowa, a dyrektorzy powinni mieć większą możliwość premiowania najbardziej zaangażowanych osób.

Odchudzenie podstawy programowej i dostosowanie jej do wymogów współczesności - obecnie obejmuje ona zbyt wiele treści i teorii. Uczniowie potrzebują więcej czasu na rozwijanie kompetencji, a mniej na wkuwanie informacji.

Lista win PiS jest długa – łamanie konstytucji, spychanie nas na margines Unii, ignorowanie zmian klimatycznych. Ale to, że zniszczyli edukację bez żadnego powodu, dla jakiegoś kaprysu cofnęli 30 lat zmian, a my z żoną dzisiaj musimy godzinami siedzieć z dzieciakami, bo wkuwają bezsensowne informacje, zamiast mieć czas na rozwijanie zainteresowań, że zabrali samorządom pieniądze i nie możemy dopłacać do lekcji, które uczyły niezależnego myślenia, to mnie wyjątkowo wkurza. Za samo to, że zlikwidowali gimnazja, powinni smażyć się w piekle. To mnie denerwuje na trzech poziomach – jako ojca, jako prezydenta miasta i jako wykładowcę akademickiego, bo po tych gimnazjach wreszcie było widać, że jest więcej samodzielnego myślenia, umiejętności pracy w grupie. I to wszystko wyrzucono do kosza, jest chaos, nieprawdopodobna bezczelność i hucpa.

Wielokrotnie o tym mówiłem, że o tym, czy religia powinna być w szkole, czy też nie, powinni decydować rodzice.

Często jest mi zadawane pytanie np. o religię w szkołach – ja uważam, że tutaj powinni decydować rodzice. Ja się uczyłem religii w salce katechetycznej u franciszkanów na Starym Mieście i uważam, że to było dobre rozwiązanie.

Powołam radę złożoną z ekspertów, praktyków, a także uczniów i rodziców. Jej rolą będzie zainicjowanie debaty o systemowej zmianie edukacji w Polsce. Pierwszym zadaniem rady będzie wypracowanie rekomendacji, które usprawnią edukację zdalną, jeśli znowu będzie ona konieczna. Chciałbym, aby każdy mógł uczestniczyć w pracach Rady, więc zapewnię zdalny udział w jej pracach i debatach.

Trzeba zaczynać od studiów, czyli przede wszystkim współpracować z uczelniami, też samorządy to robią do tego, żeby starać się, żeby jak najwięcej osób wybierało konkretne specjalizacje, np. psychiatrię dziecięcą, bo tam brak specjalistów i znajdą się pieniądze na podwyżki w momencie kiedy przekażemy te pieniądze, które rząd dzisiaj chce wydawać na wielkie programy infrastrukturalne, które nie są potrzebne dzisiaj.

Zaproponuję utworzenie systemu stypendiów prezydenta RP dla najzdolniejszych uczniów, zwłaszcza z mniejszych miejscowości. Takich stypendiów powinno być 50 tysięcy, stypendyści otrzymają 1000 zł miesięcznie. Stypendia będą przyznawane za wyniki w nauce, a także za zaangażowanie obywatelskie i społeczne.

( ...) Stąd moja inicjatywa wprowadzenia prezydenckiego stypendium dla młodzieży, dla 50 tysięcy najzdolniejsztch młodych ludzi z mniejszych miast, z polskiej wsi, po to, żeby wyrównywać szanse.

Dodatkowe kryteria ocen - egzaminy przestaną być wyłącznym kryterium oceny. Dodatkowo oceniane będą wyniki uczniów w całym okresie nauczania oraz zaangażowanie w wolontariat lub realizację projektu społecznego.

Zaproponuję wprowadzenie zasady, że instytucje oraz uczeni są oceniani zgodnie z kryteriami doskonałości naukowej ich dyscyplin, a nie według wymyślonych przez urzędników standardów, które ograniczają kreatywność. Będę także dążył do tego, aby wszystkie stopnie i tytuły naukowe były nadawane przez uczelnie i instytuty w sposób merytoryczny i transparentny. Prezydent, minister czy inny urzędnik państwowy nie ma prawa być recenzentem tytułów naukowych.

Telewizja publiczna w ogóle nie powinna się ścigać z telewizją prywatną, bo ma zupełnie inne zadania, ma zadania właśnie misji, pokazywania określonych programów kulturalnych, czy edukacyjnych.

Badania nieodmiennie wskazują, że najpoważniejsze konsekwencje hejtu dotyczą osób młodych, często będących ofiarą przemocy rówieśniczej. W ostatnich latach czytaliśmy o samobójstwach młodych osób, które nie otrzymały pomocy od państwa i jego instytucji. We współpracy ze szkołami zamierzam zaangażować się w przeciwdziałanie tym zjawiskom w wielu wymiarach – poprzez edukację, a także wsparcie psychologiczne dla ofiar przemocy. W każdej polskiej szkole musi być dostępny wykwalifikowany psycholog bądź pedagog wspierający młodzież narażoną na hejt, zanim dojdzie do tragedii, a rząd powinien przywrócić finansowanie dla młodzieżowego telefonu zaufania.

„Projektowe piątki” - zaproponuję, aby raz w tygodniu uczniowie realizowali lokalne projekty społeczne zamiast uczyć się teorii.