16 stycznia 2025 r. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Tomasz Siemoniak ogłosił konkurs na Szefa Krajowego Biura Wyborczego, o który zabiegali przedstawiciele organizacji społecznych i akademicy. Termin składania zgłoszeń upływa 27 stycznia 2025 r.
Na początku marca 2025 r., w trakcie prezydenckiej kampanii wyborczej, kończy się kadencja Szefowej Krajowego Biura Wyborczego, minister Magdaleny Pietrzak. Szef KBW jest od strony organizacyjnej i finansowej najistotniejszą osobą w procesie wyborczym. To KBW, a nie PKW dysponuje budżetem na organizację wyborów. Szef KBW kieruje pracami administracji wyborczej, odpowiada za warunki organizacyjne, finansowe i techniczne wyborów czy referendów, z urzędu jest też Sekretarzem Państwowej Komisji Wyborczej.
Kandydować na stanowisko Szefa Krajowego Biura Wyborczego może osoba, która posiada polskie obywatelstwo, jest pełnoletnia, ma wyższe wykształcenie, posiada pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw publicznych, nie była skazana, nie należy do partii politycznej, nie prowadzi działalności publicznej niedającej się pogodzić z funkcją Szefa KBW oraz – daje rękojmię należytego pełnienia funkcji.
Komisja rekrutacyjna powołana przez Ministra czeka na aplikacje osób chętnych do 27 stycznia 2025 r. do godz. 16.00. Procedura aplikacyjna zakłada ocenę formalną i merytoryczną zgłoszeń oraz rozmowy z osobami kandydującymi. Zadaniem komisji jest ocena i przedstawienie listy rekomendacyjnej kandydatów dla ministra. Na początek lutego planowane jest również publiczne wysłuchanie kandydatów w Senacie RP.
Zasady wyboru Szefa Krajowego Biura Wyborczego wynikają z przepisów Kodeksu wyborczego. Przewiduje on, że minister właściwy do spraw wewnętrznych przedstawia, po zasięgnięciu opinii Szefa Kancelarii Sejmu, Szefa Kancelarii Senatu oraz Szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, 3 kandydatów Państwowej Komisji Wyborczej, która dokonuje wyboru Szefa Krajowego Biura Wyborczego. Kadencja Szefa KBW trwa 7 lat.
Znajdujemy się w krytycznym momencie dla polskich wyborów. Rozwój technologiczny i kontekst geopolityczny wymagają poświęcenia większej uwagi regulacjom i stosowaniu prawa wyborczego, w szczególności w zakresie finansowania kampanii. Istnieje realne ryzyko zewnętrznej ingerencji w przebieg i bezpieczeństwo wyborów, a rosnąca polaryzacja polityczna w Polsce oraz wprowadzone w ostatnich latach nowelizacje Kodeksu wyborczego podważają zaufanie społeczne do administracji wyborczej, w tym do najwyższego organu wyborczego, jakim jest Państwowa Komisja Wyborcza.
Koniecznym jest więc, aby nowy Szef Krajowego Biura Wyborczego był osobą posiadającą doświadczenie związane z organizacją wyborów, odpowiednie kompetencje (w tym menedżerskie) i przymioty. Dzięki otwartemu konkursowi oraz publicznemu wysłuchaniu, wybrana osoba posiądzie mocną legitymację, opartą na uznaniu jej niezależności i rzetelności przez szerokie grono polityczne oraz społeczne.
(aktualizacja po ogłoszeniu konkursu przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji)
Konkurs przeprowadza komisja rekrutacyjna powołana przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Elementami konkursu są:
Komisja rekrutacyjna po zapoznaniu się z kwestionariuszami zgłoszeniowymi oraz odbyciu rozmów kwalifikacyjnych przedstawia Ministrowi listę maksymalnie pięciu rekomendowanych kandydatów.
Minister wybiera trzech kandydatów spośród maksymalnie pięciu rekomendowanych przez komisję rekrutacyjną oraz kieruje kandydatury do Szefów Kancelarii Sejmu, Senatu i Prezydenta, którzy opiniują każdego z trzech kandydatów.
Do udziału w wysłuchaniu publicznym zapraszanych jest trzech kandydatów wskazanych przez Ministra. Gospodarzem procesu jest Kancelaria Senatu. Wszyscy zainteresowani i zarejestrowani na wysłuchanie obywatele oraz organizacje społeczne mają okazję osobistego poznania każdego z pięciu kandydatów oraz zadawania im pytań. Wysłuchanie jest transmitowane online. Kandydaci prezentują doświadczenie, kompetencje i przymioty w zakresie organizacji wyborów.
Minister, po zapoznaniu się z opiniami kancelarii, wskazuje Państwowej Komisji Wyborczej trzech kandydatów.
Państwowa Komisja Wyborcza wybiera Szefa Krajowego Biura Wyborczego spośród kandydatów wskazanych przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Kalendarium wyboru nowego szefa KBW*
15 stycznia 2025 | zarządzenie wyborów prezydenckich na maj 2025 |
---|---|
16 stycznia 2025 | ogłoszenie otwartego konkursu |
17 stycznia 2025 | posiedzenie konstytuujące komisji rekrutacyjnej |
do 27 stycznia 2025 do g. 16.00 | termin na przesyłanie zgłoszeń kandydatów/ek |
do 28 stycznia 2025 | uzupełnienie braków formalnych |
28 stycznia 2025 | posiedzenie komisji rekrutacyjnej - ocena zgłoszeń |
29-30 stycznia 2025 | rozmowy kwalifikacyjne z kandydatami |
30 stycznia 2025 | przekazanie Ministrowi SWiA listy kandydatów |
do 5 lutego 2025 | Przekazanie trzech kandydatur do zaopiniowania przez Kancelarię Sejmu, Senatu i Prezydenta RP |
między 6 a 11 lutego 2025 | planowane wysłuchanie publiczne kandydatów w Senacie RP |
do 12 lutego 2025 | termin na przesłanie opinii przez Kancelarię Sejmu, Senatu i Prezydenta RP |
do 14 lutego 2025 | Przekazanie przez Ministra SWiA trzech kandydatur do Państwowej Komisji Wyborczej |
do 28 lutego 2025 | Wybór nowego Szefa KBW przez Państwową Komisję Wyborczą |
4 marca 2025 | początek kadencji nowego Szefa KBW |
do 24 marca 2025 | zgłaszanie do PKW utworzenia komitetów wyborczych |
do 4 kwietnia 2025 | zgłaszanie do PKW kandydatów w wyborach na urząd Prezydenta RP |
18 maja 2025 | wybory prezydenckie - I tura |
1 czerwca 2025 | wybory prezydenckie - ew. II tura |
*powyższe kalendarium ma charakter orientacyjny
*art. 157 par. 6,art. 187, art. 188 par. 1 i 2, art. 190 par. 1
*art. 157 par. 6, art. 187, art. 188 par. 1, 4, 6, art. 191, art. 191a par. 1
Szef KBW:
⇒ brak ustawowych wymagań dotyczących wykształcenia, doświadczenia w zakresie wyborów czy zarządzania ludźmi
*art. 188 par. 5 Kw
*art. 190 par. 3 i przepisy innych ustaw)
PKW może odwołać Szefa KBW przed upływem kadencji, musi się to odbyć w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych.
*(art. 190 par. 2-2c)
Przed nowelizacją Kodeksu Wyborczego w 2018 r. wybór i powołanie Szefa KBW było wyłączną kompetencją PKW. Na początku 2018 r. po raz pierwszy przeprowadzono procedurę z udziałem ministra ds. wewnętrznych.
*art. 190 par. 2-2c
Kontakt z zespołem:
Zosia Lutkiewicz, Fundacja Odpowiedzialna Polityka
zofia@odpowiedzialnapolityka.pl, t. 519 782 440
Róża Rzeplińska, Stowarzyszenie 61 / MamPrawoWiedziec.pl
roza.rzeplinska@art61.pl, t. 502 344 214