PO za liberalizacją prawa do aborcji. Jak zmieniały się poglądy polityków?

W 2019 r. MamPrawoWiedziec.pl zapytało kandydatów w wyborach parlamentarnych o prawo kobiet do legalnego przerywania ciąży do 12 tygodnia. Na to pytanie odpowiedziało 61 polityków Koalicji Obywatelskiej ze 132, którzy zasiadają w Sejmie. 

Brak jasnego poglądu w tej kwestii zadeklarowali m.in.: Rafał Grupiński, Cezary Tomczyk, Tadeusz Zwiefka oraz Małgorzata Kidawa-Błońska. W gronie przeciwników liberalizacji znaleźli się m.in.: Grzegorz Schetyna, Sławomir Nitras, Marcin Kierwiński, Izabela Leszczyna. Rozszerzenie katalogu przesłanek warunkujących dostęp do legalnej aborcji poparli m.in. Katarzyna Lubnauer, Monika Wielichowska, Iwona Śledzińska-Katarasińska, Dariusz Rosati, Agnieszka Pomaska.

Zwolennicy kompromisu

Przekonanie o potrzebie zachowania status quo, czyli wprowadzanego w 1993 r. tzw. kompromisu aborcyjnego wyraziło trzech przeciwników liberalizacji. 

Według Marka Krząkały „decyzja o aborcji powinna pozostać w gestii osoby (osób), która zmaga się z podjęciem decyzji. Jestem za utrzymaniem tzw. kompromisu aborcyjnego”. 

Zwolennikiem kompromisu aborcyjnego nazwał się też Marcin Kierwiński. Joanna Kluzik-Rostowska zwróciła uwagę na edukację seksualną oraz antykoncepcję w tym także dostępność tzw. tabletki „dzień po”.

Do kompromisu nawiązywali politycy, którzy wybrali opcję „nie mam zdecydowanej opinii w tej sprawie”. Ryszard Wilczyński tłumaczył, że jest „za utrzymanie kompromisu aborcyjnego – tej opcji kwestionariusz nie przewiduje, stąd taka odpowiedź”. Waldy Dzikowski skomentował sprawę jednym słowem – kompromis. O przerywaniu ciąży Maria Wcisło napisała „jest to kwestia indywidualna, bardzo osobista i niezwykle trudna. Państwo powinno wskazywać odpowiednie zachowania i informować o ich skutkach, a nie ograniczać wolność i narzucać gotowe rozwiązania.”

Piotr Borys i Marzena Okła-Drewnowicz twierdząco odpowiedzieli na pytanie o prawo kobiet do legalnej aborcji do 12 tygodnia ciąży, jednak z ich komentarzy wynika coś innego. Borys stwierdził, że popiera „utrzymanie obecnych regulacji dot. prawa kobiet do przerywania ciąży”, czyli utrzymanie obowiązujących wtedy trzech przesłanek. Okła-Drewnowicz dodała „w kwestii aborcji – tak, w przypadkach przewidzianych w kompromisie aborcyjnym.”

Stałość  a ewolucja poglądów

Na przestrzeni kilku lat grupa polityków Koalicji Obywatelskiej (w tym Kamila Gasiuk-Pihowicz, Adam Szłapka, Iwona Śledzińska-Katarasińska, Monika Rosa) zmieniła zdanie w sprawie aborcji. W kwestionariuszu z 2015 r. zgodzili się ze stanowiskiem, że przerywanie ciąży powinno być dostępne pod pewnymi warunkami, a wśród tych warunków wymieniali: zagrożenie zdrowia i życia kobiety; ciężkie i nieodwracalne upośledzenie płodu; gwałt, kazirodztwo i pedofilię. Cztery lata później zgodzili się z szerszym stwierdzeniem – o potrzebie dostępu do legalnej aborcji do 12 tygodnia. .

KO na prawo i na lewo

Spójności poglądów nie można odmówić posłance Joannie Fabisiak. Należy do grupy konserwatywnych polityków KO w sprawach światopoglądowych. W 2019 r. negatywnie odniosła się do postulatu aborcji na życzenie do 12 tygodnia. 

Cztery lata wcześniej nie popierała rozwiązań z ustawy o planowaniu rodziny, mówiąc: „w moim przekonaniu przerywanie ciąży powinno być bezwzględnie zakazane”.

Na przeciwległym światopoglądowo biegunie są posłanki Małgorzata Tracz i Urszula Zielińska (z partii Zieloni). Pytanie o przerywanie ciąży z 2019 r. Tracz skomentowała następująco „kobieta powinna mieć absolutne prawo do decydowania o macierzyństwie”. Według Zielińskiej aborcja  „w przypadku zagrożenia życia, ciąży z gwałtu lub wady letalnej płodu [powinna być możliwa – przypis MPW] – do końca.”

Nowe propozycje

PO długo zwlekało z zajęciem stanowiska w sprawie aborcji. Podział na zwolenników kompromisu i zwolenników liberalizacji przepisów ujawnił się w danych zebranych przez MamPrawoWiedziec.pl. W 2019 r. na potrzebę złagodzenia ustawy o planowaniu rodziny częściej zwracały uwagę posłanki niż posłowie KO. „Tak” odpowiedziało 15 na 28 parlamentarzystek, z kolei „nie” zaznaczyło 15 z 33 posłów. Nowa Umowa Społeczna to wynik ścierania się poglądów oraz bieżącej sytuacji społeczno-politycznej (protestów po ogłoszeniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego zaostrzającego prawo do przerywania ciąży). Tym razem przeważyło bardziej liberalne stanowisko polityczek PO.

Odpowiedzi na kwestionariusz: