Jutro rozpocznie się 39. posiedzenie Sejmu X kadencji. To przedostatnie posiedzenie przed wakacyjną przerwą, zmiany w obliczaniu stażu pracy, głosowanie korespondencyjne dla wszystkich, wyższe kary dla piratów drogowych – to najważniejsze kwestie, którymi zajmą się posłowie. O czym jeszcze będą debatować w trakcie tego aż 4-dniowego posiedzenia?
Zmiany w obliczaniu stażu pracy
Posiedzenie rozpocznie się od pierwszego czytania dwóch projektów ustaw dotyczących nowego sposobu obliczania ogólnego stażu pracy. Obecnie staż jest liczony tylko w trakcie zatrudnienia na umowę o pracę. Według nowych przepisów od 1 stycznia 2026 r. do stażu pracy mają wliczać się także umowy zlecenia i działalność gospodarcza prowadzona przez osobę fizyczną. Staż pracy decyduje m.in. o długości przysługującego urlopu wypoczynkowego (20 lub 26 dni), prawie do dodatku stażowego czy odpraw. Szerzej o planowanych zmianach pisaliśmy w jednym z naszych ostatnich artykułów.
Uzasadnia: ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk (Lewica)
Kryptoaktywa pod kontrolą
Sejm wysłucha pierwszego czytania rządowego projektu ustawy o rynku kryptoaktywów. Celem jest dostosowanie polskich przepisów do prawa unijnego. Przede wszystkim chodzi o rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2023 r., które określa ramy prawne dla rynków kryptoaktywów, jednolite dla wszystkich państw członkowskich. Mają one „służyć wspieraniu innowacji i uczciwej konkurencji, a jednocześnie zapewniać wysoki poziom ochrony posiadaczy detalicznych i integralności rynków kryptoaktywów w Unii Europejskiej”. Ustawa m.in. przyznaje nowe uprawnienia Komisji Nadzoru Finansowego, wprowadza odpowiedzialność karną za przestępstwa na rynku kryptoaktywów i ustala zakres tajemnicy zawodowej związanej ze świadczeniem usług w tym zakresie.
Uzasadnia: minister finansów
Głosowanie korespondencyjne dla wszystkich
Grupa posłów Koalicji Obywatelskiej złożyła projekt nowelizacji Kodeksu wyborczego, która wprowadza możliwość głosowania korespondencyjnego dla wszystkich wyborców (także za granicą). Zmiana dotyczy wyborów parlamentarnych, prezydenckich i do Parlamentu Europejskiego. Dotychczas głosowanie korespondencyjne było dostępne jedynie dla osób z niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym i znacznym, osób, które ukończyły 60 lat, oraz przebywających na kwarantannie lub w izolacji. Wymienione grupy będą mogły głosować korespondencyjnie także w wyborach samorządowych – w przypadku pozostałych wyborców nie będzie takiej możliwości.
Uzasadnia: Mariusz Witczak (KO)
Wyższe kary dla piratów drogowych
Rząd przedstawi pakiet nowelizacji wielu ustaw, które mają na celu poprawę bezpieczeństwa na drogach. Zmiany dotyczą m.in. wyższych kar za złamanie sądowego zakazu prowadzenia pojazdów (dożywotni zakaz prowadzenia, możliwość przepadku pojazdu np. jeśli kierowca był pijany). Wprowadzona zostanie definicja nielegalnych wyścigów, a za ich organizację, ale i sam udział, będzie groziła kara od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. Analogiczna kara będzie groziła za prowadzenie pojazdu „w sposób brawurowy” (muszą być spełnione 3 przesłanki: rażące naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym, znaczne przekroczenie dopuszczalnej prędkości i stworzenie zagrożenia bezpieczeństwa innej osoby). Karane będzie także driftowanie czy jazda motocyklem na jednym kole.
Uzasadnia: minister sprawiedliwości
Samochody bez kierowców?
Kolejna zmiana ustawy Prawo o ruchu drogowym ma wprowadzić ułatwienia dla testowania pojazdów, które wykorzystują automatyczne funkcje kierowania i kontroli. To kolejna ustawa deregulacyjna. Ma m.in. wprowadzić jasne zasady uzyskiwania zezwoleń na prowadzenie prac badawczych związanych z takimi pojazdami, a także zmiany w zasadach rejestracji profesjonalnej, czyli szczególnego rodzaju rejestracji, która pozwala firmom zajmującym się produkcją, testowaniem, sprzedażą lub naprawą pojazdów na czasowe dopuszczenie ich do ruchu drogowego bez konieczności standardowej rejestracji każdego z nich.
Uzasadnia: minister infrastruktury
Azyl zawieszony na dłużej
Rząd skierował do Sejmu wniosek o wyrażenie zgody na przedłużenie ograniczenia prawa do składania wniosków o azyl na granicy z Białorusią. Zawieszenie zostało wprowadzone 26 marca tego roku i przedłużone (za zgodą Sejmu) 23 maja. Teraz ma zostać przedłużone na kolejne 60 dni. W uzasadnieniu rząd argumentuje, że zastosowanie tego ograniczenia „w widoczny sposób przyczynia się do zapobiegania destabilizacji sytuacji wewnętrznej w Polsce i innych państwach członkowskich Unii Europejskiej, zamierzonej jako skutek wykreowanej przez państwo trzecie graniczące z Polską sztucznej presji migracyjnej”.
Uzasadnia: minister spraw wewnętrznych i administracji
Mailowe informacje o OC
Jeden z projektów deregulacyjnych, którymi posłowie zajmą się na tym posiedzeniu, dotyczy zgody na komunikację elektroniczną ws. ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, ubezpieczenia OC rolników i ubezpieczenia budynków gospodarstwa rolnego. Do tej pory zgodę na komunikację elektroniczną można było wyrazić tylko w momencie podpisywania umowy. Dzięki zmianom będzie to możliwe również w trakcie trwania umowy ubezpieczenia.
Sprawozdaje: Weronika Smarduch (KO)
Uśpione konta bankowe
Kolejny deregulacyjny projekt ma zmienić przepisy tak, aby banki oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe mogły uzyskiwać informację o dacie śmierci klientów bezpośrednio z rejestru PESEL. Ma to umożliwić szybkie zamknięcie tzw. „rachunków uśpionych” (związanych z brakiem aktywności posiadacza rachunku). Bank będzie zobowiązany wystąpić o udostępnienie danych z rejestru PESEL po 5 latach od dnia wydania ostatniej dyspozycji dotyczącej rachunku.
Sprawozdaje: Dorota Marek (KO)
Deregulacja energetyki
Na tym posiedzeniu Sejmu pojawi się także rządowy pakiet deregulacyjny z zakresu energetyki. Zawiera on kilka zmian:
uproszczenie pierwszej strony rachunku za prąd,
zmiana domyślnej formy komunikacji z papierowej na elektroniczną (między przedsiębiorstwami energetycznymi, odbiorcami, organami administracji publicznej oraz innymi podmiotami),
optymalizacja procesu przyłączeniowego instalacji OZE,
podniesienie progu koncesjonowania instalacji OZE o zainstalowanej mocy elektrycznej do 5 MW,
podniesienie progu mocy dla instalacji fotowoltaicznych niewymagających pozwolenia na budowę ze 150 do 500 kW (przy wytwarzaniu energii na własne potrzeby).
Sprawozdaje: Maciej Tomczykiewicz (KO)
Deregulacja zamówień publicznych
Zgodnie z założeniami rządowego projektu przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi mają być stosowane w przypadku zamówień o wartości od 170 tys. zł. (dotychczas próg wynosił 130 tys. zł). Udzielanie zamówień, organizowanie czy zawieranie umów koncesji na podstawie tych przepisów wiąże się z koniecznością stosowania bardziej sformalizowanych procedur oraz realizacją przez zamawiających i wykonawców szerszych obowiązków (np. z zakresu prowadzenia dokumentacji). Jeżeli próg zostanie podniesiony, to więcej zamówień i umów będzie mogło być zawieranych w oparciu o inne procedury, wymagające mniej formalności.
Sprawozdaje: Maria Janyska (KO)
Zmiany dla nauczycieli
Na tym posiedzeniu posłowie zajmą się aż trzema projektami zmieniającymi przepisy Karty Nauczyciela. Zmiany dotyczą m.in. podniesienia wysokości odpraw i nagrody jubileuszowej za 40 lat pracy, ograniczenia realizacji zastępstw w czasie zajęć obowiązkowych, umożliwienia przedłużenia pełnienia stanowiska dyrektora szkoły na jedną następną kadencję oraz likwidacji godzin dostępności nauczycieli. Dodatkowo zmiany mają umożliwić zatrudnienie w publicznym przedszkolu osoby niebędącej nauczycielem do wszystkich zajęć prowadzonych w przedszkolu, a nie tylko do zajęć rozwijających zainteresowania dzieci.
Sprawozdają: Adam Krzemiński, Waldemar Sługocki, Renata Rak, Krystyna Szumilas (KO)
Milcząca zgoda
Posłowie i posłanki zajmą się rządowym projektem ustawy, który ma prowadzić zasadę milczącego załatwienia spraw w niektórych obszarach administracji. Oznacza to, że jeśli urząd nie wyda decyzji w przewidzianym terminie, wniosek zostanie automatycznie uznany za rozpatrzony pozytywnie. Zmiany mają również wesprzeć rozwój tzw. działalności nierejestrowej – to drobna działalność zarobkowa osób fizycznych, która nie wymaga rejestracji firmy. Zmiana ma polegać na przejściu z miesięcznego na kwartalny limit przychodów, co, zdaniem wnioskodawców, zwiększy elastyczność i dostępność tej formy aktywności gospodarczej.
Sprawozdaje: Marek Chmielewski
Niższe kary za przestępstwo skarbowe
Kolejny element deregulacji to obniżenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach. Chodzi m.in. o podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy w wybranych oświadczeniach lub informacjach związanych z podatkami dochodowymi. Zdaniem wnioskodawców niższe kary będą wystarczające i bardziej adekwatne do stopnia społecznej szkodliwości tej kategorii zachowań, a jednocześnie nadal będą spełniać funkcję prewencyjną.
Sprawozdaje: Sławomir Ćwik (Polska 2050)
Bezpłatna pomoc prawna
Sejm wysłucha sprawozdania Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka na temat rządowego projektu nowelizacji ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej. Główne zmiany dotyczą wprowadzenia na stałe porad zdalnych (obecnie takie rozwiązanie jest dostępne dla ograniczonej grupy osób, np. osób ze znaczną niepełnosprawnością ruchową, lub dla wszystkich, ale w tylko w trakcie epidemii albo stanu nadzwyczajnego) oraz zniesienia obowiązku składania oświadczeń o niemożności poniesienia kosztów odpłatnej pomocy prawnej przez osoby uprawnione oraz oświadczeń przedsiębiorców o niezatrudnianiu innych osób w ciągu ostatniego roku. Zdaniem wnioskodawców odformalizowanie tej procedury powinno przełożyć się na większą liczbę udzielanych porad.
Sprawozdaje: Aleksandra Kot (KO)
Porozmawiajmy o pieniądzach
Czwartek rozpocznie się od debaty o pieniądzach. Posłowie i posłanki zapoznają się z:
rządowym sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa w 2024 r. oraz analizą wykonania budżetu przygotowaną przez Najwyższą Izbę Kontroli,
sprawozdaniem z działalności Narodowego Banku Polskiego w 2024 r.,
informacją premiera o poręczeniach i gwarancjach udzielonych w 2024 r. przez Skarb Państwa, niektóre osoby prawne oraz Bank Gospodarstwa Krajowego.
Sprawozdania o wszystkich dokumentach przedstawi sejmowa Komisja Finansów Publicznych. Następnie odbędzie się łączna dyskusja na ich temat.
Sprawozdają: Janusz Cichoń, Krystyna Skowrońska, Marek Sowa (KO)
Konstytucyjna odpowiedzialność
Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej przedstawi sprawozdanie w sprawie pociągnięcia do odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu Macieja Świrskiego – przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Wniosek w tej sprawie złożyli posłowie Koalicji Obywatelskiej już ponad rok temu – wiosną 2024 r. Zarzuty formułowane wobec Świrskiego dotyczą m.in. blokowania wypłacenia mediom publicznym środków z abonamentu oraz „nieuzasadnionej przewlekłości” postępowań koncesyjnych mediów prywatnych (w tym TVN).
Sprawozdaje: Zdzisław Gawlik (KO)
Pomoc dla obywateli Ukrainy
Sejm zajmie się rządową propozycją nowelizacji Ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Projekt nie wprowadza nowych rozwiązań, ale przedłuża okres, w którym pobyt obywateli Ukrainy – przybyłych w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi w ich kraju – jest uznawany za legalny. Przedłużeniu ulegnie również dostęp do świadczeń zdrowotnych, świadczeń na rzecz rodzin i świadczeń socjalnych oraz możliwości pobytu w obiektach zbiorowego zakwaterowania osób należących do grup wrażliwych. Termin ma być przedłużony do 4 marca 2026 r. (obecnie obowiązuje do 30 września 2025 r.).
Uzasadnia: minister spraw wewnętrznych i administracji
Sprzeciw wobec umowy z Mercosur
Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawi sprawozdanie o jednym komisyjnym i trzech poselskich (dwóch PiS i jednym Konfederacji) projektach uchwał w sprawie umowy o handlu pomiędzy Unią Europejską a krajami Ameryki Południowej, zrzeszonymi w organizacji Mercosur. Wszystkie domagają się zablokowania umowy w jej obecnym kształcie, zwracając uwagę na kwestie takie jak bezpieczeństwo żywnościowe i trudna pozycja polskich producentów w konkurencji z południowoamerykańskimi firmami, które nie muszą spełniać tak wyśrubowanych standardów w zakresie bezpieczeństwa produkcji, dobrostanu zwierząt czy poszanowania środowiska.
Sprawozdaje: Mirosław Maliszewski (PSL)
Ostatni dzień
W piątek posłowie i posłanki zajmą się uchwałami Senatu ws. ustaw, które przeszły przez Sejm na poprzednich posiedzeniach. Chodzi m.in. o ustawę o ubezpieczeniu społecznym marynarzy czy tę o budownictwie społecznym. Po więcej szczegółów zapraszamy do naszych poprzednich artykułów.
Zaplanowane jest także wystąpienie prezesa Najwyższej Izby Kontroli, który przedstawi sprawozdanie z działalności tej instytucji w 2024 roku.