Nowe prawa

Nowa prawa w nowym roku (31 grudnia 2018 r. - 6 stycznia 2019 r.)

2019-01-11

Sprawdź najważniejsze z 89 nowych praw, które weszły w życie w pierwszym tygodniu 2019 r.

Sylwia Szołucha

#weszło w poniedziałek, 31 stycznia

Termin wprowadzenia akcyzy na płyn do papierosów elektrycznych przesunięto na 30 czerwca 2020 r. Do tego dnia stawka będzie nadal zerowa.

Ścieżka prac nad projektem ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o podatku akcyzowym

Głosowanie

Minimalne kwoty odszkodowań wypłacanych przez ubezpieczycieli w przypadku szkód na osobie wynosi 5 210 000 euro, a w przypadku szkód w mieniu 1 050 000 euro (bez względu na liczbę poszkodowanych). Kwoty dotyczą wypadków w ruchu drogowym. Określa je Komisja Europejska co 5 lat przy uwzględnieniu stóp inflacji.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych

Głosowanie

#częściowo weszło w poniedziałek, 31 stycznia

Apteki i punkty apteczne mogą odliczyć od podatku wydatki poniesione na wyposażenie komputerowe w związku z wprowadzeniem e-recept. Przedsiębiorca prowadzący aptekę może liczyć na odliczenie wysokości 19 proc. kwoty. Zniżka podatkowa przysługuje na maks. cztery stanowiska w aptece w maks. czterech aptekach na jednego przedsiębiorcę, a kwota wyposażenia jednego stanowiska nie może przekroczyć 3,5 tys. zł.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z e-skierowaniem oraz listami oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej

Głosowanie

#weszło we wtorek, 1 stycznia

Alimenty przysługują rodzinie, w której dochód w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 800 zł (wcześniej 725 zł).
Podniesiono kary dla pracodawców, którzy zatrudniają nielegalnie dłużników alimentacyjnych. Grozi im od 1,5 tys. zł do 45 tys. zł grzywny (wcześniej od 1 tys. do 30 tys. zł).

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy skuteczności egzekucji świadczeń alimentacyjnych

Głosowanie

Wydzielono Zakład Badań Antydopingowych z Instytutu Sportu - Państwowego Instytutu Badawczego jako odrębną jednostkę oraz powołano Polskie Laboratorium Antydopingowe.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o zwalczaniu dopingu w sporcie

Głosowanie

Pasze GMO w diecie zwierząt mogą być stosowane do 1 stycznia 2021 r. (pierwotnie do 1 stycznia 2019 r.). Po tej dacie wykorzystywanie ich w żywieniu zwierząt ma być zakazane. Od momentu znowelizowania ustawy o paszach w 2006 r. ten termin wielokrotnie przesuwano.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o paszach

Głosowanie

Podatek od handlu detalicznego dla hipermarketów będzie obowiązywał od 1 stycznia 2020 r.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej

Głosowanie

Stawki VAT w 2019 r. pozostaną na niezmienionym poziomie 23 i 8 proc.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług

Głosowanie

Zwiększono kwotę wolną od podatku dla rolników, którzy sprzedają produkty wytworzone w swoim gospodarstwie w ramach handlu detalicznego z 20 tys. do 40 tys. zł (po przekroczeniu tej kwoty obowiązuje podatek 2 proc.).

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników do sklepów i restauracji

Głosowanie

Przedsiębiorca może jednorazowo rozliczyć stratę podatkową do wysokości 5 mln zł. Jeśli strata jest wyższa, rozlicza się ją w kolejnych latach, do 50 proc. jej wysokości w jednym roku.
Przedsiębiorca może zaliczyć w koszty podatkowe zarobki małżonka, którego zatrudnia (chodzi np. o firmy rodzinne).
Podwyższono z 20 do 50 pracowników próg, od którego powinien być zatrudniony specjalista od BHP. Pracodawca zatrudniający mniej niż 50 pracowników może sam pełnić obowiązki specjalisty.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym

Głosowanie

Obniżono stawkę akcyzy na energię elektryczną z 20 do 5 zł za megawatogodzinę (MWh) oraz wysokość tzw. opłaty przejściowej dla odbiorców energii o 95 proc. Zmiany będą obowiązywać do końca 2019 r.
Na rekompensaty dla firm obracających energią przeznaczono 4 mld zł z Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny.

Ścieżka prac nad projektem projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Samorządy mogą spłacać swoje długi nowymi zadłużeniami o niższych kosztach obsługi lub mogą je spłacać wcześniej np. z nadwyżki budżetowej z poprzednich lat.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw

Polska przeznaczy 30 mln zł z Narodowego Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na realizację celów Konwencji Klimatycznej ONZ.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z organizacją w Rzeczypospolitej Polskiej sesji Konferencji Stron Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu

Przekształcenie użytkowania wieczystego gruntów mieszkaniowych we własność jest odpłatne. Właściciele gruntów muszą płacić kwotę w wysokości opłaty za użytkowanie wieczyste rocznie przez 20 lat.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów

Głosowanie

Przywrócono na stanowiska sędziów Sądu Najwyższego, którzy ukończyli 65 lat i na mocy poprzednich przepisów musieli przejść w stan spoczynku.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym

Głosowanie

Wprowadzono tzw. ulgę termomodernizacyjną na wydatki związane z ocieplaniem (np. wymianą kotłów grzewczych) dla właścicieli i współwłaścicieli domów jednorodzinnych, którzy rozliczają 19 proc. stawkę podatku PIT lub opłacają ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Ulga wynosi 23 proc. poniesionych wydatków, obowiązuje maksymalnie przez kolejne 3 lata i nie może przekroczyć w sumie kwoty 53 tys. zł.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne

Głosowanie

Osoby fizyczne, których zarobki przekroczyły 1 mln zł w danym roku, zapłacą 4 proc. podatku od nadwyżki tej kwoty. Pierwszy raz podatek będzie rozliczony w 2020 r. za zarobki z 2019 r. Wpływy z podatku trafią do Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych.
Fundusz będzie także zasilany ze składek opłacanych przez pracodawców, zleceniodawców i osoby prowadzące działalność gospodarczą do Funduszu Pracy (0,15 proc z 2,45 proc składki).

Ścieżka prac nad projektem ustawy o Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych

Głosowanie

Obniżono CIT dla małych firm (dochody w danym roku podatkowym poniżej 1,2 mln euro) z 15 do 9 proc.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw

Głosowanie

Zlikwidowano obowiązek składania zeznań podatkowych przez podatnika. PIT będzie rozliczany przez Krajową Administrację Skarbową w imieniu podatnika. Podatnik będzie mieć wgląd do zeznania przygotowanego przez KAS. Może je np. uzupełnić o informacje o dodatkowych ulgach podatkowych.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw

Głosowanie

Osoby pracujące na umowę o dzieło lub umowę zlecenie oraz osoby samozatrudnione mogą przystępować do związków zawodowych i je zakładać.
Wolontariusze i stażyści mogą przystępować do istniejących związków zawodowych, jeśli pozwala na to statut organizacji.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz niektórych innych ustaw

Głosowanie

Komisarze wyborczy mogą wyznaczać numery, granice oraz siedziby obwodowych komisji wyborczych, a także dzielić gminy, powiaty i województwa na okręgi wyborcze, ustalać ich numery oraz określać liczbę radnych wybieranych w każdym okręgu w wyborach samorządowych. Wcześniej robiły to rady gminy.
Rada gminy lub grupa 15 wyborców ma prawo zaskarżyć decyzje komisarza do Państwowej Komisji Wyborczej w ciągu 3 dni od jej upublicznienia.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych

Głosowanie

Przedsiębiorcy, których średnie miesięczne przychody w 2018 r. nie przekroczyły dwuipółkrotności miesięcznego minimalnego wynagrodzenia (5 250 zł miesięcznie, a rocznie 63 tys. zł) mogą zapłacić niższe składki ZUS (tzw. mały ZUS). Minimalna składka wynosi 200 zł i jest zależna od wysokości przychodu.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą na mniejszą skalę

Głosowanie

Osoby, których średni miesięczny dochód nie przekracza 2 563 zł netto (60 proc. przeciętnego wynagrodzenia) mogą ubiegać się o dopłaty do czynszu. Przy każdej kolejnej osobie w gospodarstwie domowym limit jest zwiększany o 30 punktów proc. (np. 120 proc. w rodzinie trzyosobowej).

Ścieżka prac nad projektem ustawy o pomocy państwa w ponoszeniu wydatków mieszkaniowych w pierwszych latach najmu mieszkania

Rozszerzono uprawnienia Inspektorów Ochrony Środowiska. Mogą przeprowadzać kontrole u przedsiębiorców prowadzących wysypiska śmieci bez zapowiedzi o każdej porze dnia. Mogą używać m.in. dronów do ustalenia czy doszło do naruszeń przepisów. Mają także prawo do przesłuchiwania świadków, przeszukiwania pomieszczeń i kontrolowania pojazdów przewożących śmieci.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska oraz niektórych innych ustaw

Głosowanie

Osobom, które złożą pisemne oświadczenie, że nie są w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej, przysługuje bezpłatna pomoc prawna. Oświadczenie składa się osobie, która takiej pomocy udziela.
Dodano możliwość uzyskania bezpłatnej pomocy obywatelskiej np. w sprawach związanych z zadłużeniem i pomocą socjalną.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej oraz niektórych innych ustaw

Głosowanie

Podatkiem od przychodów z budynków objęto właścicieli i współwłaścicieli budynków oddanych pod wynajem, dzierżawę lub umowę o podobnym charakterze.
Podatek wynosi 0,035 proc. podstawy opodatkowania za każdy miesiąc. Naliczany jest od sumy wartości początkowych wszystkich budynków pomniejszoną o 10 mln zł.
Z opodatkowania zwolnione są budynki, w których proporcja udziału powierzchni użytkowej budynku do całkowitej powierzchni nie przekracza 5 proc.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne

Głosowanie

Minister zdrowia nadzoruje System Wspomagania Dowodzenia Państwowego Ratownictwa Medycznego i jest jego administratorem. Minister dysponuje częścią środków na finansowanie systemu. Część zadań związanych z obsługą SWD PRM zleca Krajowemu Centrum Monitorowania Ratownictwa Medycznego.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz niektórych innych ustaw

Głosowanie

Najniższa wartość kosztów komorniczych wynosi 150 zł, a najwyższa 50 tys. zł (wcześniej wartości wyliczano proporcjonalnie do średniego wynagrodzenia).
W sprawach o egzekucję świadczeń komornik pobiera 10 proc. wartości ściągniętych pieniędzy.
W niektórych przypadkach kwota może ulec zmniejszeniu np. jeśli dłużnik zapłaci w ciągu miesiąca od zawiadomienia, będzie to 3 proc.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o kosztach komorniczych

Głosowanie

Zwiększono nadzór ministra sprawiedliwości nad pracą komorników. Minister może odwołać komornika z funkcji lub zawiesić go w sytuacji naruszenia prawa. O odwołanie komornika ze stanowiska w sytuacji naruszeń wnioskują prezesi sądów rejonowych, którzy jako przełożeni komorników mają obowiązek nadzorować ich pracę.
Komornik ma obowiązek nagrywać przeprowadzane egzekucje. Nagranie będzie dołączane do akt postępowania.
Przymusowe otwarcie mieszkania przez komornika musi obowiązkowo odbywać się w asyście policji.
Komornik musi dokonywać wszystkich czynności osobiście, a nie za pośrednictwem asesorów. Asesorzy wykonują wszystkie czynności tylko w ramach przygotowania do zawodu i komornicy ponoszą za to pełną odpowiedzialność.
Podniesiono minimalny wiek komornika z 25 do 28 lat, a górną granicę obniżono z 70 do 65 lat.
Kontrole w kancelariach komorniczych będą odbywać się co dwa lata (wcześniej raz na cztery lata).

Ścieżka prac nad projektem ustawy o komornikach sądowych

Głosowanie

Ruszył rejestr średnich źródeł spalania paliw np. systemów ogrzewania budynków, elektrycznych generatorów. Za jego prowadzenie odpowiada Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw

Głosowanie

Rolnik może się ubiegać o odszkodowanie za straty łowieckie. Zostanie ono wypłacone przez wojewodę ze specjalnego Funduszu Odszkodowawczego.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy - Prawo łowieckie

Głosowanie

Do przewozu wyrobów zwolnionych z podatku akcyzowego konieczne są dokumenty papierowe. Termin wdrożenia dokumentów elektronicznych przesunięto na kolejny rok.

Ścieżka prac nad projektem ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy - Prawo celne

Grunty leśne pozostają opodatkowane podatkiem leśnym, nawet jeśli biegną po nich linie elektroenergetyczne, telekomunikacyjne lub infrastruktura przesyłowa np. gazu.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o podatku leśnym

Głosowanie

Skrócono z 50 do 10 lat czasu obowiązkowego przechowywania dokumentacji pracowników.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku ze skróceniem okresu przechowywania akt pracowniczych oraz ich elektronizacją

Głosowanie

Zniesiono Komisję Nadzoru Finansowego w dotychczasowym kształcie. W jej miejsce powołano Urząd Komisji Nadzoru Finansowego ze statusem państwowej osoby prawnej. Organami nowego urzędu jest Komisja i przewodniczący Komisji.
Zmiana ma zapewnić Komisji większą niezależność finansową. KNF nie będzie już finansować swojej działalności z budżetu państwa, tylko z wpłat nadzorowanych podmiotów finansowych.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem nadzoru oraz ochrony inwestorów na rynku finansowym

Instytut Pamięci Narodowej prowadzi ewidencję grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.
IPN udziela pomocy finansowej w formie dotacji na remont pomników nagrobnych np. rodzinom weteranów i stowarzyszeniom.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski

Głosowanie

#częściowo weszło w wtorek, 1 stycznia

Grupa 15 wyborców może zaskarżyć do Naczelnego Sądu Administracyjnego decyzję Państwowej Komisji Wyborczej w sprawie skargi na postanowienia komisarza wyborczego.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy - Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw

Głosowanie

Pracownicy Krajowej Informacji Skarbowej oraz izb administracji skarbowej zajmujący się obsługą informatyczną stali się pracownikami zatrudnionymi w Centrum Informatyki Resortu Finansów.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej

Głosowanie

Rzeczoznawca majątkowy ma obowiązek stałego doskonalenia zawodowego. Jeśli nie wypełni tego obowiązku, Komisja Odpowiedzialności zawodowej przeprowadza postępowanie w tej sprawie. Skład Komisji powołuje w porozumieniu z organizacjami zawodowymi rzeczoznawców minister infrastruktury i budownictwa.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw

Głosowanie

Przedszkola i szkoły niesamorządowe, do których uczęszczają dzieci posiadające orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, muszą na szczegółowo opisanych odrębnych rachunkach i fakturach rozliczać koszty poniesione przez szkoły ze względu na kształcenie specjalne. Jest to konieczne do otrzymywania dotacji. Placówki muszą wykazać, że te pieniądze nie były przeznaczane np. na zarządzanie całą placówką.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o finansowaniu zadań oświatowych

Głosowanie

#częściowo weszło w czwartek, 3 stycznia

Minister spraw zagranicznych w ciągu 7 dni przekazuje prezesowi Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu listę pracowników ministerstwa i placówek zagranicznych, którzy powinni złożyć oświadczenie lustracyjne. Prezes ma 21 dni na weryfikację, czy te osoby pracowały lub współpracowały z organami bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o służbie zagranicznej oraz ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów

Głosowanie

#weszło w sobotę, 5 stycznia

Majątek osoby, która nie była wspólnikiem spółki w momencie wszczęcia przeciwko spółce postępowania komorniczego, nie może podlegać zajęciu przez komornika.

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego

Głosowanie

Oraz:

Ścieżka prac nad projektem ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2019

Głosowanie

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o dozorze technicznym

Głosowanie

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych, ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz niektórych innych ustaw

Głosowanie

Ścieżka prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy - Prawo o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw

Głosowanie

Ścieżka prac nad projektem ustawy o Centrum Medycznym Kształcenia Podyplomowego