Aż w 98 procentach kluczowych głosowań posłowie wykazali się lojalnością wobec poglądu partii. A głosowali, w tej kadencji już 7805 razy.
Posłowie prawie zawsze są wierni linii politycznej klubu. Najbardziej zdyscyplinowani są członkowie PiS. Posłowie Konfederacji i Kukiz’15 głosują najmniej spójnie, a rekordzistą niezależności jest Jacek Wilk.
Głosowania niezgodne z linią partii to zwykle pomyłki lub wstrzymanie się od głosu, przypadki głosowań wbrew dyscyplinie partyjnej są rzadkie i najczęściej kończą się wyrzuceniem z klubu.
W Sejmie jest 11 osób, które w finałowym głosowaniu nigdy nie sprzeciwiły się partii i nie pomyliły. Wszyscy są członkami Prawa i Sprawiedliwości:
Choć najbardziej karnym ugrupowaniem jest niewątpliwie Prawo i Sprawiedliwość, którego posłowie głosowali tak samo w 99,6% spraw, to w Platformie Obywatelskiej też panuje dyscyplina – przeciętny poseł popierał swój klub w 98% kluczowych głosowań.
MamPrawoWiedziec.pl uznaje za kluczowe te, które kończą drogę projektu, a politycy decydują w nich o odrzuceniu lub przyjęciu ustawy, oraz uchwały albo powołaniu kogoś na funkcję. Poza nimi w Sejmie odbywa się wiele głosowań nad poprawkami, nieudanymi próbami odrzucenie projektów oraz głosowania techniczne, np. nad zarządzeniem przerwy.
W ranking osób, które głosowały niezgodnie z linią klubów, są przede wszystkim posłowie, zmieniających ugrupowania w trakcie kadencji.
Najbardziej zróżnicowane są wyniki głosowań członków Konfederacji. Średnią działającego niecałe pół roku (od marca 2019) koła poselskiego, zaniża Jacek Wilk, który z klubowymi kolegami zgadzał się tylko w 57% spraw. Kolejni liderzy rankingu zbuntowanych posłów to również członkowie Konfederacji: Jakub Kulesza i Robert Winnicki.
Założyciel i lider klubu Wolni i Solidarni, Kornel Morawiecki głosował inaczej niż jego ugrupowanie w 16% spraw. Najczęściej wstrzymywał się od głosu.
Pierwszym buntownikiem w rankingu, który pozostał w jednym klubie przez całą kadencję jest Piotr Apel - członek Kukiz’15, który 136 razy głosował inaczej niż większość grupy (w tym 77 przypadków wstrzymania się od głosu).
Ranking posłów-buntowników
| imię | nazwisko | klub | niezgodność |
| Jacek | Wilk | Konfederacja | 43% |
| Jakub | Kulesza | Konfederacja | 21% |
| Robert | Winnicki | Konfederacja | 18% |
| Kornel | Morawiecki | WiS | 16% |
| Piotr | Apel | Kukiz15 | 13% |
| Paweł | Skutecki | Kukiz15 | 13% |
| Tomasz | Jaskóła | Kukiz15 | 13% |
| Jerzy | Jachnik | Kukiz15 | 12% |
| Grzegorz | Długi | Kukiz15 | 11% |
| Bartosz | Józwiak | Kukiz15 | 10% |
| Piotr | Liroy-Marzec | Konfederacja | 10% |
| Stanisław | Tyszka | Kukiz15 | 10% |
Posłowie najczęściej „buntują się” delikatnie i wybierają wstrzymanie się od głosu, duża część głosowań niezgodnych z linią klubu to pomyłki. Są jednak przypadki jawnego konfliktu poglądów wewnątrz ugrupowania. Tak było na przykład w przypadku trójki posłów Platformy Obywatelskiej, którzy w styczniu 2018 r. zagłosowali za odrzuceniem w pierwszym czytaniu obywatelskiego projektu “Ratujmy kobiety”, który zakładał liberalizację przepisów aborcyjnych i poparli projekt „Zatrzymaj aborcję”. Joanna Fabisiak, Marek Biernacki i Jacek Tomczak zostali wykluczeni z Platformy Obywatelskiej za złamanie dyscypliny partyjnej. W tym samym głosowaniu spora grupa posłów PO wyciągnęła karty i nie oddała głosu. W rejestrze głosowań widnieją jako „nieobecni”.
Z kolei w grudniu 2016 r., 30 posłów PiS, którzy zagłosowali wbrew stanowisku partii, sprawiło, że projekt PSL o podniesieniu kwoty wolnej od podatku do 8 000 zł został skierowany do dalszych prac w komisji. Co prawda, następnie przeleżał w komisji 2,5 roku, po których wycofali go autorzy, ale Władysław Kosiniak-Kamysz, zaraz po głosowaniu, tymi słowy zwrócił się do posłów PiS:
– Chciałbym podziękować posłom PiS-u. Rzadko się zdarza, żeby wniosek Polskiego Stronnictwa Ludowego, w ogóle wniosek klubów opozycyjnych uzyskał akceptację. (Oklaski) W pierwszym czytaniu klub PiS-u zgłosił wniosek o odrzucenie ustawy podnoszącej kwotę wolną od podatku, ale kilkunastu posłów podczas dzisiejszego głosowania się wyłamało. Wniosek klubu PiS o odrzucenie projektu ustawy chyba po raz pierwszy w tej kadencji nie został przyjęty. Bardzo serdecznie dziękuję. Będziemy mogli debatować nad kwotą wolną od podatku.
Najsłynniejszym buntownikiem Prawa i Sprawiedliwości był jednak najmłodszy poseł tego ugrupowania, Łukasz Rzepecki. W lipcu 2017 r. zagłosował przeciwko projektowi swojej partii podwyższającemu podatek paliwowy. Z mównicy sejmowej do tego samego nawoływał swoich klubowych kolegów. W głosowaniu o Sądzie Najwyższym nie wziął udziału, złamał też dyscyplinę, popierając odebranie immunitetu Dominikowi Tarczyńskiemu. Po tym ostatnim wydarzeniu został wyrzucony z klubu PiS. Obecnie należy do Kukiz’15.
Dyscyplinę głosowania wprowadzają regulaminy klubów poselskich i parlamentarnych, ustalając jednocześnie katalog kar za jej naruszenie. Platforma Obywatelska oraz Prawo i Sprawiedliwość przewidują podobne kary: upomnienie, naganę, kary pieniężne do 1000 zł i wykluczenie z klubu. Regulamin PO dodatkowo przewiduje 3 miesięczne zawieszenie członka. Kary jednak nie są stosowane automatycznie. Za każdym razem musi o nie zawnioskować uprawniona osoba – w przypadku PO jest to zawsze rzecznik dyscypliny, a w przypadku PiS rzecznik lub przewodniczący.
Analiza przygotowana na podstawie danych o kluczowych głosowaniach sejmowych z serwisu MamPrawoWiedziec.pl. Kluczowym głosowaniem określamy ostatnie głosowanie nad całym projektem: przyjęciem lub skutecznym odrzuceniem ustawy, uchwały lub powołaniem na funkcję.
W analizie zostali uwzględnieni wyłącznie posłowie, którzy pełnili funkcję przez całą kadencję oraz obecnie są członkami koła lub klubu. Linię klubu oznacza sposób głosowania większości jego członków.
Pełne dane: mamprawowiedziec.pl/sejm