Kto tworzy politykę europejską?

Spośród kilku instytucji unijnych dla obywateli kluczowe są dwie: Parlament Europejski, wyłaniany w wyborach bezpośrednich, oraz Rada, tworzona przez rządy państw członkowskich.

To te instytucje wraz z Komisją Europejską przeprowadzają zmiany w Unii Europejskiej.
 
Parlament Europejski to jedyna instytucja Unii wyłaniana w wyborach bezpośrednich. Polska, ze względu na liczbę posłów, jest szóstą siłą PE: 38,5 mln. Polaków reprezentuje 51 eurodeputowanych. W Parlamencie Europejskim pracuje 20 komisji tematycznych. Główne zadania PE to tworzenie prawa i budżetu Unii. Europarlamentarzyści zatwierdzają skład Komisji Europejskiej (europejskiego rządu), a przewodniczący Parlamentu Europejskiego zabiera głos na szczytach, na których spotykają się głowy państw członkowskich i szefowie rządów. Bez zgody PE szefowie państw i rządów nie mogą mianować zarządu Europejskiego Banku Centralnego – instytucji, która odpowiada za politykę monetarną strefy euro. Parlament wybiera także Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, którego zadaniem jest badanie skarg na niewłaściwe działanie instytucji UE.
 
 
 
W Parlamencie Europejskim działa 7 grup politycznych: europejskich partii politycznych, zwanych też frakcjami lub rodzinami. Największą z nich jest Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci). W jej skład wchodzą centrowe i centroprawicowe proeuropejskie siły polityczne z państw członkowskich Unii. Do EPL (ang. EPP) należą europosłowie z PO i PSL.
Drugą co do wielkości grupą polityczną jest Grupa Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów (S&D). Do tej partii należą posłowie SLD i Unii Pracy. To z szeregów Grupy Socjalistów wywodzi się obecny przewodniczący Parlamentu Europejskiego Martin Schulz.

Pozostałe europejskie partie polityczne to: Porozumienie Liberałów i Demokratów na rzecz Europy (ALDE); Zieloni/Wolne Przymierze Europejskie; Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy (należą do niej europosłowie PiS i PJN); Europa Wolności i Demokracji (europosłowie z Solidarnej Polski); Zjednoczona Lewica Europejska – Nordycka Zielona Lewica (GUE/NGL).
Europosłowie zawiązują także nieformalne sojusze, aby skuteczniej realizować narodowe strategie. Polscy europosłowie współpracują w ramach tzw. Klubu Polskiego. Jak mówi dr Justyna Miecznikowska jest to: formalne forum politycznego dialogu, nieprzewidziane w regulaminie PE, które zarówno w latach 2004-2009, jak i podczas obecnej VII kadencji PE umożliwia polskim deputowanym wymianę poglądów oraz wypracowanie wspólnej strategii w oderwaniu od krajowych konfliktów.

Rada Unii Europejskiej jest organem tworzonym przez ministrów państw członkowskich. Państwa członkowskie obejmują przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej rotacyjnie, na okres pół roku. Jest to tak zwana „prezydencja w Radzie”. Do najważniejszych zadań prezydencji należy przewodniczenie pracom Rady i reprezentowanie jej w relacjach z innymi instytucjami UE. Polska pełniła przewodnictwo w Radzie w drugiej połowie 2011 roku. Obecne prezydencję sprawuje Litwa.
Rada kieruje się ogólnymi wytycznymi szefów państw i rządów. Członkowie Rady pracują w dziesięciu obszarach tematycznych, tzw. formacjach (np. rolnictwo, zatrudnienie i ochrona środowiska).

Rada jest czym innym niż Rada Europejska. W ramach RE spotykają się przywódcy państw członkowskich (głowy państw lub rządów) na tzw. szczytach Unii. Czym innym jest również Rada Europy, która nie jest instytucją Unii Europejskiej. Rada Europy to międzynarodowa organizacja stojąca na straży praw człowieka.
W Polsce realizacją polityki i spraw europejskich zajmują się poszczególni ministrowie rządu w ramach Komitetu do Spraw Europejskich (KSE). Członkami KSE są ministrowie, reprezentowani przez sekretarzy lub podsekretarzy stanu, oraz Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów lub jego przedstawiciele.
W sprawach związanych z członkostwem w Unii rząd współpracuje z Sejmem i Senatem. Minister spraw zagranicznych ma obowiązek informowania Sejmu i Senatu o tym, w jaki sposób Polska uczestniczy w pracach unijnych instytucji. Przekazane informacje są poddawane dyskusji i ocenie na posiedzeniach Sejmu.  


Pełny raport autorstwa Zuzanny Warso, można pobrać tutaj.

Zobacz najnowsze