Artykuły

Skąd gmina bierze pieniądze?

2018-10-07

Celem działania gminy jest realizacja potrzeb mieszkańców i tworzenie warunków do pełnego uczestnictwa obywateli w życiu wspólnoty. Gmina odpowiada za wszelkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, które nie są zastrzeżone dla innych instytucji. Realizuje zadania własne, takie jak np. budowa boiska, zadania zlecone, np. organizację wyborów, lub powierzone, np. organizację komunikacji miejskiej. Co jest źródłem finansów gminy?

Obywatele w Wyborach

Z własnych dochodów

Do budżetu gminy trafia 38 proc. podatku PIT odprowadzanego przez mieszkańców i 7 proc. podatku CIT płaconego przez firmy, działające na jej terenie.

Jeśli mieszkańcy rozliczają się w urzędzie skarbowym na terenie innej gminy, ich podatek trafia do innej miejscowości.

Źródłem budżetu są również:

  • podatki lokalne m.in. od nieruchomości, rolny, od spadków i darowizn
  • opłaty np. targowa, reklamowa, od posiadania psa
  • sprzedaż gruntów i budynków, które należą do gminy
  • dochody przedsiębiorstw komunalnych np. ze sprzedaży biletów autobusowych, ogrzewania i dostarczania wody, wynajmu, mieszkań należących do gminy
  • dotacje z Unii Europejskiej i dotacje od innych samorządów np. środki z budżetu większego miasta na remont drogi dojazdowej z sąsiedniej gminy.

Z budżetu państwa

Gmina otrzymuje tzw. subwencję oświatową – środki przeznaczone na prowadzenie edukacji w gminie, przede wszystkim wypłaty dla nauczycieli i utrzymanie szkół. Wysokość subwencji dla gminy jest uzależniona od liczby i rodzaju szkół oraz liczby uczniów.

Gminy, które osiągają niskie dochody, dostają też subwencję równoważącą i wyrównawczą, na którą składają się bogatsze gminy w formie tzw. janosikowego. Gmina sama decyduje w uchwale budżetowej, jak dokładnie wyda środki z subwencji.

Gmina realizuje też zadania obowiązkowe określone w różnych ustawach np. wypłaca zasiłki 500 plus, wydaje dowody osobiste, organizuje wybory. Na ich realizację otrzymuje dotacje celowe z budżetu państwa.

Radni mogą decydować:

  • o rocznym budżecie gminy; projekt budżetu przygotowuje wójt, burmistrz lub prezydent miasta, radni mogą wprowadzać poprawki;
  • jak wysoki dług gmina może zaciągnąć i w jaki sposób go spłaci w kolejnych latach – w tym celu radni uchwalają wieloletnią prognozę finansową;
  • o planie inwestycji na kolejne lata (wieloletni plan inwestycyjny);
  • o zmianie podatku mieszkaniowego, opłaty targowej, cen biletów komunikacji miejskiej;
  • o zmianach planu zagospodarowania np. na korzyść inwestora, który będzie odprowadzał w gminie podatki.

Gdzie znajdziesz informacje o budżecie swojej gminy?

Zobacz najnowsze

Uchwała budżetowa rady gminy znajduje się w Biuletynie Informacji Publicznej Twojej miejscowości (www.bip.gov.pl). Tam też znajdziesz sprawozdanie z wykonania budżetu za rok poprzedni.

Jeśli chcesz porównać budżet swojej gminy z innymi, możesz zajrzeć do baz Głównego Urzędu Statystycznego:

Zapytaj kandydatów i kandydatki:

  • Czy nasza gmina powinna zaciągnąć pożyczkę na kolejne inwestycje?
  • Jak zachęcać mieszkańców, by rozliczali PIT w naszym mieście?
  • Czy, aby zrealizować swoje obietnice, przewiduje Pan/Pani podniesienie podatków lokalnych?
  • Gdzie Pana/Pani zdaniem można szukać oszczędności w wydatkach gminy?

Zanim zdecydujesz, na kogo zagłosujesz:

  1. Przygotuj pytanie/pytania, które chciałbyś zadać kandydatom – pogadaj ze znajomymi, na pewno znajdziesz co najmniej trzy osoby, które mają to samo pytanie, co Ty!
  2. Znajdź kandydatów na Facebooku lub wyślij maila.
  3. Zadaj pytanie podczas wiecu lub spotkania wyborczego.
  4. Zorganizuj sąsiedzkie spotkanie z kandydatami – przygotujcie zestaw 5 pytań o najważniejsze sprawy w Waszej miejscowości.
  5. Przepytaj kandydatów w swoim mieście – wyślij kwestionariusz MamPrawoWiedziec.pl/kwestionariusz2018
  6. Podziel się tą informacją z innymi mieszkańcami!

Więcej o tym jak przepytać kandydatów na stronie obywatelewwyborach.pl

Wybory samorządowe

21 października 2018 r. odbędzie się I tura wyborów samorządowych, 4 listopada zagłosujemy w II turze.

Na pięcioletnią kadencję wybierzemy wójtów/burmistrzów/prezydentów, radnych gmin, powiatów i sejmików wojewódzkich, a w Warszawie również radnych dzielnic.

Głosować będziemy w godz. 7-21 w obwodowych komisjach wyborczych w naszych miejscowościach.

samorząd, wybory 2018