Smog. Sprawa mieszkańców czy samorządu?

Smog to utrzymująca się w powietrzu mieszanina różnego rodzaju cząstek – pyłów, rakotwórczego benzo(a)pirenu, tlenków azotu i siarki, metali ciężkich i innych niebezpiecznych substancji. Jest niezwykle toksyczny dla organizmu. Co może zrobić gmina, aby ograniczyć działanie smogu?

W dni, kiedy stężenie pyłów przekracza i tak bardzo wysokie polskie normy, wychodząc z domu, narażamy swoje zdrowie. Smog najgorzej oddziałuje na seniorów oraz najmłodszych. W miastach z największym zanieczyszczeniem powietrza oddychanie nim to jak wypalanie paczki papierosów dziennie. Komisja Europejska szacuje, że smog w Polsce każdego roku przyczynia się do przedwczesnej śmierci nawet 46 tys. osób!

Jedną z głównych przyczyn smogu są domowe piece i kotły, w których pali się złej jakości węglem, miałem i mułami, a nawet śmieciami. Smog nie jest problemem tylko wielkich miast. Groźba smogu pojawia się we wszystkich miejscowościach, których położenie i zabudowa utrudniają wymianę powietrza, np. tych leżących w dolinach.

Wpływ na jakość powietrza mają wszyscy palący w piecach mieszkańcy. Samorząd może jednak pomóc im walczyć ze smogiem, na przykład poprzez dofinansowanie bardziej ekologicznych metod ogrzewania.

Co może zrobić gmina?

  • modernizować i ocieplać budynki, by zatrzymywały więcej ciepła,
  • dotować wymianę starych, nieefektywnych pieców,
  • rozbudowywać sieć ciepłowniczą,
  • rozwijać ekologiczny transport, np. autobusy elektryczne i nowe linie tramwajowe,
  • zakazać wjazdu niektórych samochodów do centrów miast – tworzyć tzw. strefy czystego transportu,
  • montować czujniki jakości powietrza, a aktualne pomiary udostępniać na bieżąco w internecie,
  • kontrolować, co jest spalane w domowych piecach mieszkańców i w siedzibach firm – kontroli mogą dokonywać strażnicy gminni, którzy wystawiają mandaty, lub wyznaczeni urzędnicy miejscy, którzy mogą wnioskować do sądu o ukaranie truciciela.

Co może robić województwo?

Zobacz najnowsze

Sejmik województwa może nakazać wymianę pieców, które emitują zbyt wiele szkodliwych substancji, lub zakazać palenia np. „ekogroszkiem” i węglem brunatnym. Taką decyzję radni sejmiku podejmują w drodze uchwały antysmogowej.

Samorząd może również edukować. Powinien informować mieszkańców o poziomie zanieczyszczeń i o tym, jakie zagrożenia wynikają z tego poziomu, zachęcać do korzystania z publicznego transportu oraz tłumaczyć, jak samemu dbać o czyste powietrze.  

W mojej gminie powietrze jest wyjątkowo zanieczyszczone. Co wtedy?

Jeśli w Twojej miejscowości zawartość pyłów w powietrzu przekracza dopuszczalne normy, gmina musi wprowadzić program ochrony powietrza. Opracowuje go sejmik województwa i przyjmuje w drodze uchwały. Jeśli gmina nie realizuje przyjętego programu, może otrzymać karę finansową.

Zapytaj radnych i radne:

  • Czy zapoznali się z wojewódzkim programem ochrony powietrza? Jak oceniają zawarte w nim rozwiązania?
  • Co i w jakim stopniu odpowiada za zanieczyszczenie powietrza w naszej gminie – czy są to mieszkańcy ogrzewający swoje domy, przemysł, a może transport?
  • Czy w naszym mieście planowane jest utworzenie strefy czystego transportu?
  • Jakie metody ograniczania smogu najlepiej sprawdzą się w naszej gminie?
  • Czy należy częściej monitorować, czym pali się w domach i firmach na terenie gminy?
  • Jakiej metody ogrzewania swojego domu/mieszkania używa sam radny/radna?