Ruszamy z cyklem Krótka piłka. Niedługo zadamy posłom i posłankom kilka pytań. Tym razem skupimy się na temacie zdrowia psychicznego i problemów w psychiatrii dziecięcej. Dlaczego właśnie teraz?
Kwestie ochrony zdrowia, w tym także zdrowia psychicznego, choć dotyczą jednej z najbardziej wrażliwych sfer życia prywatnego, są w znacznej mierze sprawą polityczną. Ochrona zdrowia to obszar kształtowany na najwyższym szczeblu – przez rząd, ministerstwo i NFZ, a pośrednio także przez parlamentarzystów. To nasi reprezentanci i reprezentantki w Sejmie i Senacie uchwalają budżet, akceptując określony podział środków, przesądzając o ogólnej wysokości nakładów na służbę zdrowia. Od lat podstawowymi problemami ochrony zdrowia są niedofinansowanie i braki kadrowe. Psychiatria dziecięca to obszar, w którym powyższe problemy skupiają się jak w soczewce.
Z powodu opisywanych w prasie zaniedbań temat stał się głośny medialnie i był podejmowany przez przedstawicieli różnych ugrupowań.
Sprawdzamy, czy propozycje naprawcze zaniedbań w psychiatrii i psychiatrii dziecięcej były obecne w programach komitetów, którym udało się wejść do Sejmu w 2019 r.: Koalicji Obywatelskiej, Prawa i Sprawiedliwości, Polskiego Stronnictwa Ludowego (w wyborach wspólne listy z Kukiz’15), Lewicy (w wyborach występującej jako Sojusz Lewicy Demokratycznej) i Konfederacji (KW Wolności i Niepodległość).Inne składowe tego pojęcia to m.in. troska o środowisko, zdrowa żywność, zakaz importu śmieci do Polski. Kwestie zdrowia psychicznego w ogóle nie zostały uwzględnione.
Część z poruszanych zagadnień to uniwersalne bolączki ochrony zdrowia (m.in. deficyt lekarzy, szczególnie w mniej popularnych specjalizacjach, profilaktyka, wynagrodzenia medyków, dostęp do nowoczesnych leków). Ludowcy wspominają tylko o opiece psychologicznej (a także fizjoterapeutycznej, pielęgniarskiej i ratownika medycznego) dla seniorów.
Pozostałe rozwiązania, podobnie jak w programie PSL-u, dotyczą ochrony zdrowia jako całości, bez podziału na konkretne dyscypliny. Inwestycje w zdrowie to dla Lewicy przede wszystkim: wzrost nakładów na służbę zdrowia, skrócenie kolejek do specjalistów, zwiększenie liczby lekarzy oraz tańsze, a dla niektórych grup (dzieci, kobiety w ciąży, seniorzy) – bezpłatne leki.
Na temat zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży trochę więcej można znaleźć w programach Koalicji Obywatelskiej i Prawa i Sprawiedliwości.– wprowadzeniu modelu bazującego na opiece ambulatoryjnej, środowiskowej i domowej. Z kolei system opieki psychiatrycznej skierowanej do najmłodszych miał być bardziej przyjazny – oparty na poradniach psychologiczno-psychiatrycznych.
i wykorzystać nowe technologie i internetowe kanały wsparcia, aby zapewnić młodym ludziom, którzy znaleźli się w kryzysie psychicznym, niezbędną pomoc psychologiczną.
W walce z uzależnieniami cztery ugrupowania zwracały uwagę na potrzebę upowszechniania zdrowego trybu życia m.in. poprzez działania edukacyjne. PiS zapowiedział wprowadzenie zajęć z „wiedzy o zdrowiu”, które miałyby odbywać się w ramach godzin wychowawczych. Z podobną propozycją wyszedł PSL. Ludowcy proponowali lekcje o zdrowym trybie życia i programy dot. szkodliwości używek (spożywania alkoholu i palenia papierosów). Według Konfederacji odpowiedzią na uzależnienie najmłodszych od smartfonów i komputerów byłby powrót do idei sportu amatorskiego i krzewienie kultury fizycznej. Lewica lekcje m.in o zdrowym stylu życia i przeciwdziałaniu dyskryminacji przedstawiła jako element nowoczesnej edukacji.
Programy wyborcze mają to do siebie, że prezentują w syntetyczny sposób najważniejsze wyzwania, trudności, które z punktu widzenia partii politycznej, wymagają pilnej zmiany. W 2019 r. tylko dwie siły polityczne – PiS i KO – wyodrębniły wsparcie psychologiczne i psychiatryczne dla dzieci i młodzieży jako odrębne zagadnienia w wymagającej reformy służbie zdrowia.