Sejm: projekty obywatelskie i tarcza 2.0

Pierwszy z projektów rządowych dotyczył zapewnienia wszystkim kobietom w ciąży, również nieubezpieczonym, dostępu do niektórych leków bezpłatnie. Wykaz leków, których dotyczą przepisy, ogłosi minister zdrowia w ciągu 4 miesięcy. Bezpłatny dostęp do leków będzie możliwy na podstawie zaświadczenia od ginekologa lub położnej. Projekt trafił do Senatu.

Drugi projekt dotyczył urzędowych e-doręczeń. Zgodnie z projektem obywatel, firma lub organizacja pozarządowa będą mieli możliwość zgłoszenia się do Bazy Adresów Elektronicznych i otrzymania jednego adresu elektronicznego (skrzynki e-doręczeniowej działającej podobnie jak e-mailowa, ale ma być lepiej chroniona), na który wszystkie instytucje administracyjne będą wysyłały korespondencję. Usługa ma być bezpłatna. Jeśli obywatel zadeklaruje chęć otrzymywania korespondencji taką drogą, to administracja będzie musiała się do tego dostosować, bez konieczności informowania przez obywatela osobno urzędów. Za elektroniczne doręczenia do 2025 r. miałaby odpowiadać wyłącznie Poczta Polska. Posłowie skierowali projekt do komisji cyfryzacji, innowacyjności i nowoczesnych technologii.

Sejm odmroził pięć projektów obywatelskich

Ze względu na ustawowe terminy dotyczące sposobu procedowania projektów obywatelskich, Sejm zajął się na jednym posiedzeniu aż pięcioma takimi projektami. Posłowie i posłanki mają w przypadku projektów obywatelskich trzy miesiące na pierwsze czytanie, a jeśli nie zdążą w jednej kadencji, mają na to 6 miesięcy od początku kolejnej.

Polowania z dziećmi: obecnie prawo łowieckie zakazuje polowania w obecności lub przy udziale dziecka do 18. roku życia (art. 42aa pkt 15 oraz art. 52 pkt 7). Naczelna Rada Łowiecka i Polski Związek Łowiecki chcą, żeby zabieranie niepełnoletnich na polowania było dozwolone za zgodą rodziców. Ich projekt obywatelski skierowano do dalszych prac w komisji ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa.

Zakaz aborcji w przypadku wad płodu: obecnie zabieg przerywania ciąży jest legalny w trzech przypadkach – gdy ciąża stanowi zagrożenie dla zdrowia lub życia kobiety; gdy badania wskazują na ciężkie uszkodzenie płodu oraz gdy do ciąży doszło w wyniku czynu zabronionego (gwałt lub kazirodztwo). Komitet Kai Godek „Zatrzymaj Aborcję” chce zakazania aborcji w przypadku tej drugiej przesłanki, czyli gdy badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu”. Projekt obywatelski złożony przez Komitet trafił do dalszych prac w komisjach polityki społecznej i rodziny oraz zdrowia.

Za edukację seksualną kara więzienia: projekt zakłada karę grzywny, ograniczenia wolności lub 2 lat więzienia za propagowanie lub pochwalanie pedofilii oraz taką samą karę za propagowanie lub pochwalanie podejmowania przez małoletniego obcowania płciowego. Jeśli ktoś propaguje lub pochwala podejmowanie obcowania płciowego przez małoletniego w ramach wykonywanego zawodu w związku z np. wychowaniem czy edukacją małoletnich, na terenie m.in. szkoły lub placówki opiekuńczej, groziłaby mu również kara 3 lat więzienia. Jak napisano w uzasadnieniu projektu, ma on zapewniać „prawną ochronę dzieci i młodzieży przed deprawacją seksualną i demoralizacją, która rozwija się w niebezpiecznym tempie i dotyka tysięcy najmłodszych Polaków za pośrednictwem tzw. »edukacji« seksualnej”. Projekt trafił do komisji nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach.

Blokada roszczeń żydowskich: projekt odnosi się do tzw. ustawy 447 przyjętej przez Stany Zjednoczone, zgodnie z którą USA ma wspierać dochodzenie roszczeń dotyczących mienia ofiar Holokaustu pozostawionego po wojnie. Chodzi tu nie tylko o zwracanie takiego mienia spadkobiercom, ale przede wszystkim o kwestię mienia bezspadkowego, czyli sytuację, gdy podczas wojny zginęła cała rodzina i nie ma spadkobierców. Obecnie w takiej sytuacji mienie przechodzi w posiadanie państwa. Zgodnie z ustawą 447 takie mienie mogłoby przechodzić na organizacje żydowskie. Projekt wprowadza m.in. zakaz podejmowania jakichkolwiek działań zmierzających do zaspokojenia takich roszczeń. Trafił on do komisji sprawiedliwości i praw człowieka.

Pensje nauczycieli z innym finansowaniem: projekt Związku Nauczycielstwa Polskiego zakłada, że pensje nauczycieli byłyby finansowane nie z subwencji przekazanej przez rząd samorządowi, ale z dotacji celowej. W takiej sytuacji samorząd nie mógłby wydawać otrzymanych środków na cel inny niż pensje. Projekt trafił do komisji edukacji, nauki i młodzieży oraz samorządu terytorialnego i polityki regionalnej.

Tarcza 2.0

W czwartek Sejm zajmował się tzw. Tarczą 2.0 po poprawkach zgłoszonych przez Senat. Poprawek było 95, a komisja finansów, która je rozpatrywała, zarekomendowała przyjęcie 45 z nich. Ostatecznie po zmianach nowa tarcza zakłada m.in.:

• Z 3-miesięcznego zwolnienia ze składek skorzystają także firmy zatrudniające od 10 do 49 ubezpieczonych, ale będą zwolnione tylko z połowy sumy niezapłaconych składek za trzy miesiące: marzec, kwiecień i maj (zgodnie z pierwszą tarczą zwolnienie z całości składek przysługuje firmom do 9 pracowników). 
• Ze zwolnienia ze składek skorzystają także nowsze firmy, które założono do 1 kwietnia 2020 r. Wcześniej termin wyznaczono na 1 lutego.
• Zwolnienie ze składek na 3 miesiące dotyczy wszystkich samozatrudnionych. Wcześniej obowiązywał limit przychodów.
• Jeśli składka za marzec została już opłacona, a przedsiębiorca ma prawo do zwolnienia, może ubiegać się o zwrot pieniędzy.
• Spółdzielnie socjalne zostały zwolnione ze składek za wszystkich pracowników.
• Zawieszono na pół roku spłatę kredytów studenckich.
• Zawieszenie następuje na wniosek studenta złożony do końca roku akademickiego 2019/2020.
• Wszyscy przedsiębiorcy zyskali możliwość renegocjacji warunków zaciągniętych kredytów bankowych.
• Rolnicy i pracujący z nimi domownicy dostaną zasiłek w wysokości 50 proc. minimalnego wynagrodzenia, czyli 1300 zł.
• Świadczenie postojowe dla samozatrudnionych i osób na umowach śmieciowych będzie mogło zostać wypłacone nie jednorazowo, ale maksymalnie trzy razy. Rząd może rozporządzeniem zwiększyć liczbę wypłat.
• W usługach komórkowych zostanie wprowadzony nielimitowany dostęp do stron administracji publicznej, np. strony gov.pl, internetowej diagnostyki medycznej czy e-learningu dla nauczycieli i uczniów.
• Rząd w trakcie stanu zagrożenia epidemicznego, epidemii lub klęski żywiołowej może zażądać od operatora komórkowego udostępnienia danych lokalizacyjnych osób chorych lub objętych kwarantanną.
• Wprowadzone zostaną przesyłki hybrydowe, czyli elektroniczne wersje zawiadomień, wezwań i innych pism np. w postępowaniach egzekucyjnych, karnych czy w sprawach o wykroczenia. Poczta będzie skanować takie pisma i wysyłać do adresata elektronicznie, za jego zgodą.
• W pierwszej części tarczy znalazł się zapis, że za deklarację PIT złożoną do 1 czerwca nie będzie kar. Teraz uzupełniono ten zapis o kwestię odliczania 1 proc. podatku na organizacje pożytku publicznego – 1 proc. przekazać można w deklaracji do 1 czerwca lub w korekcie do deklaracji do 30 czerwca.
• Tarcza zawiesza 30-dniowy termin na złożenie przez firmę wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli powód upadłości pojawił się podczas stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii. Wnioski o restrukturyzację będą uznawane za sprawy pilne i rozpatrywane szybciej.
• Termin ważności czasowej rejestracji pojazdu i tymczasowych tablic rejestracyjnych wyniesie 14 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii.
• Wojewoda zyskał kolejne uprawnienie dotyczące nakazów pracy dla lekarzy. Teraz może powołać lekarza lub lekarza dentystę do stwierdzania zgonów osób podejrzanych o zakażenie wirusem.
• Kadencje władz Polskiego Związku Łowieckiego oraz kół łowieckich zostały przedłużone – podczas stanu zagrożenia epidemicznego, epidemii lub stanu nadzwyczajnego nie będą się w nich odbywały wybory. 
• Także kadencje władz związków sportowych – jeśli upływają w czasie epidemii – mogą być wydłużone do 30 września 2021 r.

W ustawie znalazła się także jedna zmiana wpływająca na kształt wyborów prezydenckich. Art. 102 nawiązuje do rozwiązań zawartych w projekcie dotyczącym głosowania korespondencyjnego, który nie został jeszcze ostatecznie przyjęty. Mimo tego Tarcza 2.0 już teraz odbiera Państwowej Komisji Wyborczej uprawnienia w zakresie ustalania wzoru kart do głosowania oraz zarządzania druku kart. Zawieszone zostają również wydawanie zaświadczeń o prawie do głosowania oraz obowiązek informowania wyborców m.in. o możliwości głosowania korespondencyjnego, terminie i godzinach głosowania,  siedzibach komisji itd.

Premier może także wyznaczyć dodatkowy dzień wolny od pracy rozporządzeniem w trakcie trwania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, co może stanowić furtkę do przeprowadzenia wyborów w sobotę (np. 23 maja).

Wśród poprawek Senatu, które nie zostały wzięte pod uwagę, znalazła się propozycja prewencyjnych testów dla wszystkich pracowników służby zdrowia przeprowadzanych raz w tygodniu. 

Tarczę 2.0 oraz drugi projekt związany z COVID-19, dotyczący programów finansowanych ze środków unijnych, prezydent podpisał w piątek, 17 kwietnia. Przepisy te obowiązują od soboty, 18 kwietnia.