W procesie tworzenia prawa unijnego inicjatywa wnoszenia nowych aktów prawnych należy do Komisji Europejskiej. Istnieje jednak droga, która pozwala składać projekty obywatelom Unii Europejskiej – to Europejska Inicjatywa Obywatelska.
Europejska Inicjatywa Obywatelska to mechanizm, w ramach którego postulaty Europejczyków mogą zostać przekazane Komisji Europejskiej, która odpowiada za inicjowanie zmian prawnych.
Aby inicjatywa weszła pod obrady Komisji, konieczne są dwa warunki: podpisać się pod nią musi milion obywateli Unii Europejskiej, a dodatkowo petycja musi osiągnąć minimalną liczbę podpisów w dowolnych 7 państwach wspólnoty. Liczba ta jest zależna od populacji kraju – w przypadku Polski wynosi 36 660 deklaracji poparcia.
Jeżeli inicjatywa spełni te wymagania, to w ciągu miesiąca od zakończenia zbierania podpisów unijni urzędnicy spotykają się z autorami inicjatywy. Następnie w ciągu trzech miesięcy w Parlamencie Europejskim odbywa się posiedzenie, w trakcie którego komitet autorów przedstawia swoją inicjatywę, a w ciągu kolejnych sześciu miesięcy Komisja wydaje ostateczną odpowiedź dotyczącą dalszych działań KE w danej sprawie.
Dotychczas 10 ogólnoeuropejskim inicjatywom udało się uzyskać milion podpisów i przejść przez proces weryfikacyjny Komisji – w tym gronie znalazła się m.in. inicjatywa „Europa wolna od futer” czy inicjatywa postulująca zakaz stosowaniu środków chwastobójczych na bazie glifosatu.
Lista europejskich inicjatyw obywatelskich, które można aktualnie poprzeć, znajduje się na stronie citizens-initiative.europa.eu. Aby poprzeć którąś z inicjatyw, wystarczy wpisać imię, nazwisko, państwo oraz PESEL na stronie projektu.
10 kwietnia Komisja Europejska zarejestrowała Europejską Inicjatywę Obywatelską „My voice my choice”. Autorki inicjatywy chcą zapewnienia dostępnej i darmowej aborcji dla wszystkich obywatelek Unii. W Polsce kampania nosi nazwę „Same to ogarniemy”, a przewodzą jej Inicjatywa Wschód i Ogólnopolski Strajk Kobiet.