Paweł Adamowicz (1965-2019)

W listopadzie 2018 roku Paweł Adamowicz (ur. 2 XI 1965 roku, ukończone 53 lata) po raz szósty został wybrany na urząd prezydenta Gdańska i pełnił tę funkcję bez przerwy od 1998 roku. Była to jego pierwsza kampania wyborcza prowadzona bez wsparcia partii politycznej. Wcześniej Adamowicz kandydował jako polityk Akcji Wyborczej „Solidarność” i Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego (1988), a później czterokrotnie Platformy Obywatelskiej (2002, 2006, 2010, 2016). W swoich ostatnich wyborach w pierwszej turze otrzymał 36,97% głosów i był to najwyższy wynik po Kacprze Płażyńskim (29,68%), Jarosławie Wałęsie (27,77%) i czterech innych kandydatach, którzy uzyskali mniej niż 2% głosów – byli to Jacek Hołubowski (1,98%), Elżbieta Jachlewska (1,97%), Andrzej Ceynowa (0,97%) i Dorota Maksymowicz-Czapkowska (0,68%). Ostatecznie Adamowicz pokonał w drugiej turze wyborów Kacpra Płażyńskiego stosunkiem głosów 64,80% do 35,20%. Prezydentem po razu szósty był jednak tylko 8 tygodni.

Działalność polityczną Adamowicz rozpoczął już w czasie studiów prawniczych – w 1988 roku był współorganizatorem strajku okupacyjnego na Uniwersytecie Gdańskim, a wcześniej – także jako uczeń szkoły średniej – angażował się w działania konspiracyjnej „Solidarności” (zajmował się kolportażem wydawnictw podziemnych m.in. „Tygodnika Mazowsze”, „Przeglądu Politycznego”, „CDN-u”, „Kręgu” i in.). W drugiej połowie lat 80. brał udział w tworzeniu pierwszych jawnych i opozycyjnych stowarzyszeń, takich jak warszawski Klub Myśli Politycznej „Dziekania”, Gdański Klub Polityczny im. Lecha Bądkowskiego, Gdańskie Stowarzyszenie Akademickie i Gdańskie Towarzystwo Społeczno-Gospodarcze Kongres Liberałów, które w 1990 roku przekształciło się w Kongres Liberalno-Demokratyczny. Do liderów tego ostatniego należeli Donald Tusk, Jan Krzysztof Bielecki, Janusz Lewandowski i Jacek Merkel. Paweł Adamowicz pełnił w tej partii funkcję członka władz krajowych i wojewódzkich, organizował też I i II Zjazd KLD. Później był także związany z Partią Konserwatywną (1993–1997, członek władz krajowych i wojewódzkich), Stronnictwem Konserwatywno-Ludowym (1997–2002, członek władz krajowych i wojewódzkich), Akcją Wyborczą „Solidarność” (kandydat na prezydenta Gdańska w 1998 roku) i Platformą Obywatelską (2002–2015, członek i współzałożyciel).

W III RP od razu zaangażował się w prace powołanego dopiero do życia samorządu, którą to aktywność łączył z działalnością akademicką (publikował m.in. teksty nt. samorządu). W 1989 roku został asystentem na Uniwersytecie Gdańskim (w 1996 roku zdał też egzamin na radcę prawnego), a już w 1990 prorektorem ds. studenckich (do 1993 roku). W tym samym czasie został też radnym Gdańska (z ramienia Komitetu Obywatelskiego „Solidarności”), a w roku 1994 przewodniczącym Rady Miasta, którą to funkcję pełnił do 1998, kiedy wygrał swoje pierwsze wybory na prezydenta Gdańska. W 1998 roku po raz pierwszy został też wolontariuszem Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.

Jako prezydent Paweł Adamowicz doprowadził do końca liczne inwestycje m.in. tunel pod Martwą Wisłą, Obwodnicę Południową, kładkę na Ołowiankę, Europejskie Centrum „Solidarności” i Teatr Szekspirowski (stale trwają prace nad zabudową Wyspy Spichrzów). Walnie przyczynił się do powstania Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot, który korzysta z unijnych pieniędzy na inwestycje przekraczające granice jednej gminy. Adamowicz skutecznie zarządzał też budżetem, dzięki czemu wskaźnik zadłużenia miasta na koniec 2018 roku wyniósł tylko 3,94% (dopuszczalny próg to 14,25%).

Adamowicz był jednak krytykowany za zbytnie upolitycznienie samorządu m.in. za wypowiedzi nt. działania władz centralnych i sporu wokół Trybunału Konstytucyjnego. Kontrowersje wzbudzały także niektóre decyzje gminy dotyczące inwestycji deweloperskich. W 2015 roku Adamowicz powołał do życia pierwszy w Polsce zespół ds. modelu integracji imigrantów, a 30 czerwca 2017 roku razem 11 prezydentami zrzeszonymi w Unii Metropolii Polskich podpisał deklarację o współdziałaniu „w obszarze migracji wewnętrznych i zewnętrznych”. Otwarta polityka migracyjna z jednej strony narażała go na ostrą krytykę przeciwników politycznych, z drugiej – Adamowicz był też za nią nagradzany m.in. przez wiedeński Instytut Innowacji w Polityce, który w 2018 roku przyznał mu jedną ze swoich głównych nagród w kategorii „Prawa człowieka”.

Adamowicz był oskarżany o składanie nieprawdziwych oświadczeń majątkowych – pierwszy proces w tej sprawie zakończył się warunkowym umorzeniem, a Adamowicz został zobowiązany do zapłacenie 40 tys. złotych na cele społeczne. Od września 2017 roku toczy się drugie postępowanie w tej samej sprawie.

19 kwietnia 2018 Adamowicz złożył wniosek o delegalizację ONR-u. Była to reakcja na zjazd i marsz ONR w Gdańsku, jaki odbył się 14 kwietnia tego samego roku.

Adamowicz od 2006 r. był członkiem Rady Fundacji Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, a od 2007 przewodniczącym rady nadzorczej Gdańskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej. Wcześniej zasiadał też m.in. w zarządzie Morskiego Portu Gdańsk i Unii Metropolii Polskich.

Był autorem m.in. książki „Gdańsk jako wyzwanie” (2008) i współautorem „<> i opozycja antykomunistyczna w Gdańsku (1980–1989)”.

Prywatnie Paweł Adamowicz był synem społecznika i ekonomisty Ryszarda Adamowicza oraz ekonomistki Teresy Adamowicz. W 1999 roku ożenił się z Magdaleną Abramską, prawniczką i wykładowczynią na Uniwersytecie Gdańskim, z którą miał dwie córki – Antoninę (ur. 2003) i Teresę (ur. 2010).

Wybrane odznaczenia:

Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, 2005

„Europejczyk Roku 2007”, tytuł nadawany przez redakcję „Monitora Unii Europejskiej” i Radę Programową Fundacji Prawo Europejskie

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, 2010

Medal św. Wojciecha, 2010

Krzyż Kawalerski Orderu Legii Honorowej – Francja, 2012

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi Cywilnej – Hiszpania, 2013

Krzyż Komandorski Orderu Krzyża Ziemi Maryjnej – Estonia, 2014.

Oświadczenia majątkowe Pawła Adamowicza i jego profil w serwisie MamPrawoWiedzieć.pl.