Zwolnienia ze składek ZUS dla części firm, uelastycznienie etatu i dofinansowania do wypłat pensji – w sześć dni posłowie przegłosowali tarczę antykryzysową. Sejm ma za sobą ustawodawczy sprint.
Podczas 8. i 9. posiedzenia Sejmu posłowie i posłanki przyjęli pakiet ustaw należących do tzw. tarczy antykryzysowej. Jednak najpierw, żeby móc obradować zdalnie, spotkali się na Wiejskiej i zmienili regulamin Sejmu. Dla bezpieczeństwa posłowie pracowali w 12 salach w grupach do 50 osób, chociaż nie każdy skorzystał z maseczek czy rękawiczek jednorazowych wręczonych im na wejściu. W sumie na głosowanie przyszło 368 posłów i posłanek.
Zmiany w regulaminie określają to, jak posłowie mogą obradować w sytuacji zagrożenia. Od 26 marca w przypadku stanu wyjątkowego, stanu klęski żywiołowej, stanu wojennego, stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii (taki stan obowiązuje w Polsce od 23 marca) posiedzenie sejmowe może odbyć się zdalnie. O trybie posiedzenia decyduje marszałek Sejmu po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów. Określono też sposób przebiegu posiedzenia online:
Przed drugim dniem posiedzenia odbyły się szkolenia i testy aplikacji do głosowania. A parlamentarzyści mogli zadecydować, czy chcą uczestniczyć w posiedzeniu osobiście, czy zdalnie. W sumie w posiedzeniu uczestniczyło 402 parlamentarzystów. Posłowie, obradując do godzin porannych, przyjęli trzy projekty. Było to możliwe, bo ustawy ekspresowo przeszły przez trzy wymagane czytania. Pakiet tych ustaw, zaproponowanych przez rząd, składa się na tzw. tarczę antykryzysową dla przedsiębiorców:
W poniedziałek 30 marca senatorowie uchwalili 81 poprawek do tarczy antykryzysowej. Senatorowie chcieli m.in. przyznania zasiłku opiekuńczego na opiekę nad dziećmi do 12 r.ż oraz wykreślenia zapisów dotyczących kodeksu wyborczego. Projekty uzupełnione o poprawki trafiły z Senatu do komisji finansów publicznych, gdzie zdecydowano się zarekomendować przyjęcie 32 poprawek senackich. Następnego dnia, na szybko zwołanym 9. posiedzeniu Sejmu, przyjęto poprawki senackie rekomendowane przez komisję, a pozostałe odrzucono. 446 posłów było za. Jeszcze tego samego dnia, czyli 31 marca, po posiedzeniu Sejmu prezydent Andrzej Duda podpisał ustawy, a następnie je opublikowano. Większość zapisów zaczęła obowiązywać 1 kwietnia, czyli dzień po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.
Rząd chce pomóc przedsiębiorcom m.in. poprzez:
1. Zwolnienie mikrofirm zatrudniających do 9 pracowników ze składek ZUS na trzy miesiące (marzec-maj). Firma musi być założona przed 1 lutego 2020 r. O taką pomoc może ubiegać się także osoba samozatrudniona, jeśli ma przychody niższe niż 3-krotność przeciętnego wynagrodzenia (15 681 zł) i opłaca składki tylko za siebie. Zwolnienie obejmuje ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, FGŚP (Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych), FEP (Fundusz Emerytur Pomostowych) z zachowaniem prawa do ubezpieczenia zdrowotnego i ubezpieczenia społecznego za okres zwolnienia.
2. Przedsiębiorcy, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji, otrzymali dwa rozwiązania umożliwiające obniżkę pensji pracowników. Mogą objąć pracowników przestojem ekonomicznym (zmniejszenie pensji do 50 proc.) lub zmniejszyć ich wymiar czasu pracy o 20 proc. (max. do 0,5 etatu). W obu przypadkach wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne (2600 zł brutto).
3. W przypadku przestoju ekonomicznego obniżona pensja może być dofinansowana ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych do wysokości 50 proc. minimalnego wynagrodzenia. W przypadku obniżenia wymiaru pracy przysługuje dofinansowanie wynagrodzeń dla pracowników w wysokości 40 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (z poprzedniego kwartału, ogłaszane przez GUS, aktualnie: 5198,58 zł) ze środków z FGŚP. Może się o nie ubiegać przedsiębiorca, którego obroty w tym roku spadły co najmniej o 15 proc. w ciągu dwóch miesięcy (w porównaniu do dwóch analogicznych miesięcy rok temu) lub o 25 proc. (jeśli liczony jest jeden dowolny miesiąca w tym roku).
4. Uelastycznienie czasu pracy – przedsiębiorca może skrócić dobowy czas odpoczynku pracownika z 11 godzin do 8 godzin, a tygodniowy z 35 do 32 godzin oraz wydłużyć zmianę do 12 godzin, a okres rozliczeniowy do 12 miesięcy.
5. Wypłatę tzw. świadczenia postojowego o wysokości 2080 zł dla osób na tzw. umowach śmieciowych (zleceniobiorców) i samozatrudnionych, jeśli mają przychód w poprzednim miesiącu mniejszy niż 3-krotność przeciętnego wynagrodzenia (15 681 zł). Rozpoczęcie działalności lub zawarcie umowy musi przypadać przed 1 lutego 2020 r. Zleceniobiorcy, którzy zarabiali mniej niż 1,3 tys zł miesięcznie, otrzymają świadczenie w wysokości sumy wynagrodzeń z tytułu umów cywilnoprawnych.
6. O pomoc finansową polegającą na dofinansowaniu wynagrodzeń pracowników oraz składek pracodawca może ubiegać się także u starosty. Wielkość dofinansowania zależy od tego, o ile procent spadły obroty. O pomoc od starostów mogą ubiegać się także samozatrudnieni niezatrudniający pracowników.
7. Pożyczki dla mikroprzedsiębiorców w wysokości 5 tys. zł, które będą bezzwrotne, jeśli przedsiębiorca nie dokona zwolnień w ciągu trzech miesięcy od jej uzyskania.
8. Możliwość obliczania zdolności kredytowej w oparciu o dane finansowe z końca ubiegłego roku, przesunięcie spłat kredytów obrotowych oraz możliwość odliczenia przez podatników CIT i PIT tegorocznej straty od dochodu w 2019 r.
9. Po zakończeniu epidemii umowy na wynajem lokali w galeriach handlowych zostaną automatycznie wygaszone i będą musiały zostać podpisane nowe na okres dłuższy o sześć miesięcy. Zobowiązanie wynikające z umów zostają wygaszone na czas epidemii, co oznacza, że zawieszone zostają również czynsze.
10. Gminy mogą odstąpić od pobierania podatku od nieruchomości.
11. Przedłużono zezwolenia na pobyt i pracę dla obcokrajowców.
12. Rozszerzono prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego na osoby zajmujące się niepełnosprawnymi dziećmi i dorosłymi.
13. Wsparcie dla branży filmowej obejmuje m.in. zmianę definicji filmu (nie musi być emitowany w kinie) oraz wydłużenie czasu na składanie wniosków o dotacje z PISF do 12 mies.
Dodatkowo nie wejdą na razie w życie przepisy, które nakładałyby na przedsiębiorców nowe obowiązki. Przesunięto m.in.:
W pakiecie ustaw znalazły się też zapisy dotyczące praw obywatelskich – o tym więcej już niedługo w drugiej części tekstu.