Pandemia COVID-19 jest największym wyzwaniem gospodarczym i społecznym od ponad roku. Szokująca ilość nadmiarowych zgonów, setki tysięcy Polek i Polaków cierpiących na powikłania po zakażeniu, ogromne trudności, wyzwania finansowe, osobowe i sprzętowe dla systemu ochrony zdrowia w Polsce. Tysiące upadłych przedsiębiorstw, tragedie ludzkie. Temu wszystkiemu możemy zapobiec na przyszłość, osiągając zbiorową odporność. Nie ma innej racjonalnej drogi, niż wyszczepienie ponad 90% społeczeństwa. Wskaźnik ten da się osiągnąć wyłącznie wówczas, gdy w ślad za programami edukacyjnymi pójdzie obowiązek szczepień, w pierwszej kolejności osób, które pełnią ważne funkcje w społeczeństwie i odpowiadają za kontakt z obywatelkami i obywatelami – minister i ministrów, posłanek i posłów, senatorek i senatorów, urzędniczek i urzędników, nauczycielek i nauczycieli, przedstawicieli zawodów medycznych, ekspedientek i ekspedientów, pracowników gastronomii, hotelarstwa. A wraz z nimi całego społeczeństwa.

Dostęp do edukacji powinien być powszechny, a co za tym idzie - gwarantować wszystkim uczennicom i uczniom równy start, zgodny z ich preferencjami co do swojej przyszłości. Nie możemy pozwalać na pogłębianie się nierówności edukacyjnych czy zmuszać młodych osób do uczenia się w placówce o ofercie edukacyjnej, która uniemożliwia im realizowanie swoich pasji, jak i pogłębianie zainteresowań. Ponadto, stoimy przed bardzo ważnym wyzwaniem, jakim jest budowanie społeczeństwa odpornego na kryzysy i problemy XXI wieku - w tym celu musimy zadbać o to, aby edukacja w szkołach poruszała zagadnienia związane z kryzysem klimatycznym, zdrowiem oraz technologią.

To dosyć złożone postulaty, których słuszność i zasadność ciężko mi ocenić bez konsultacji z osobami pracującymi w oświacie. Chcę jednak uzasadnić moje odpowiedzi. W zakresie wprowadzenia obowiązku szkolnego dla pięciolatków uważam, że taka decyzja nie powinna być podejmowana bez analizy ewaluacyjnej po poprzednim obniżeniu wieku obowiązku szkolnego oraz bez konsultacji ze środowiskami nauczycielek i nauczycieli wczesnoszkolnych. Z kolei wprowadzanie rozwiązań korzystnych dla tworzenia i prowadzenia małych szkół sprawi, że będziemy sobie mogli lepiej poradzić z wykluczeniem edukacyjnym (szczególnie na wsiach). O redukcji podstawy programowej mówimy od dawna - sam Minister Czarnek zapowiedział jej odciążenie patrząc na uczennice i uczniów, którzy wrócili do szkół wraz z początkiem roku szkolnego - czas więc to zrobić, stawiając przy tym zdecydowanie na rozwój kompetencji przydatnych w przyszłości. Zamknięcie gimnazjów było błędem - to właśnie one były etapem kształtującym młodych ludzi przed wejściem do szkoły średniej. Co za tym idzie, uważam ich przywrócenie (rzecz jasna, w odpowiednim czasie i z właściwym przygotowaniem) za jak najbardziej słuszne. Kuratorki i kuratorzy obecnie zmierzają do objęcia roli "straszaków" nad szkołami - nie o to chodzi. Powinni oni pracować ze szkołami na zasadach partnerskich, opracowując alternatywy i nowe rozwiązania. Dwie ostatnie kwestie są również dla mnie bardzo złożone i dyskusyjne - szkoły niepubliczne nie zawsze mogą sfinansować z własnych środków ciekawe inicjatywy (a podwyższanie czesnego czy narażanie rodziców na dodatkowe opłaty może się odbić na nich negatywnie), a z kolei zwiększenie wkładu finansowego pracodawców w edukację może zniechęcić ich do przyjmowania młodych osób na przykład na praktyki zawodowe.

Pandemia COVID-19 odcisnęła ogromne piętno na większości obszarów istotnych dla funkcjonowania kraju i społeczeństwa, dlatego należy skupić się na przywróceniu wszystkich przeciążonych i niesprawnych sektorów do poprawnego funkcjonowania, zaczynając od tych, które potrzebują tego najbardziej. W mojej ocenie bez wątpienia będą to: - szkolnictwo - dzieci i młodzież spędziła na zdalnym toku nauczania ogromną ilość czasu. Odbiło się to nie tylko na przyswajaniu przez nich materiału, przynosząc wynikające z tego trudności, ale i na zdrowiu psychicznym. Podobnie u nauczycielek i nauczycieli, którzy zmuszeni sytuacją musieli znaleźć odpowiednie metody do przekazywania i weryfikowania poziomu wiedzy oraz monitorowania napotkanych trudności na odległość. Dlatego musimy zadbać o to, aby powrót do szkół nie przyniósł ogromnego szoku, stresu i problemów, a był jak najbardziej komfortowy oraz bezpieczny. - branże gospodarki szczególnie dotknięte przez lockdown - negatywny skutek izolacji był dotkliwy także dla przedsiębiorczyń i przedsiębiorców, a w szczególności dla tych, którzy nie mogli liczyć na wsparcie ze strony rządu. Upadłość wielu firm odciska i będzie odciskać piętno na naszej gospodarce, ale i na zdrowiu psychicznym osób, dla których były one źródłem utrzymania. Dotyczy to w szczególności mikro i małych przedsiębiorstw z branży usług, a w szczególności dla branży gastronomicznej, turystyki oraz rekreacji i kultury. Szczególnie dużym problemem jest podupadnięcie branży turystycznej oraz związanej z niej ściśle branży gastronomicznej, której problemy silnie oddziaływujące na całe społeczności w gminach i powiatach, których gospodarka jest głownie oparta na tych dwóch sektorach gospodarki. Również kultura oraz branża rekreacyjna (kina, kluby, siłownie, baseny itp.) znalazła się w szczególnie złej pozycji po roku ciągłych lockdownów. Należy zwrócić również uwagę na to, że ofiarami lockdownów w tych sektorach są również pracujący w nich młodzi ludzi, a w szczególności studentki i studenci, dla których praca w nich była często głównym źródłem utrzymania. - system ochrony zdrowia - wszyscy odczuliśmy ogromny kryzys służby zdrowia, która znalazła się na pierwszym froncie walki z pandemią. Ryzykowanie własnym zdrowiem i życiem bez odpowiedniego zaplecza technicznego, warunków pracy czy wynagrodzenia to z pewnością jedne z kluczowych problemów, obok których nie można przejść obojętnie. Musimy zadbać o bezpieczeństwo medyczek i medyków, a także godną płacę za ich pracę.

Dobrostan psychiczny dzieci i młodzieży powinien być priorytetem dla nas wszystkich już przed pandemią. Już w 2019 roku docierały do nas alarmujące statystyki o drugim miejscu Polski w Europie pod względem liczby samobójstw osób nieletnich. Za kluczowe uważam zatrudnienie psycholożek i psychologów na pełen etat w każdej placówce oświatowej, gdyż to właśnie oni stanowią realną pomoc. To właśnie do nich uczennice i uczniowie mogliby się zgłosić po pomoc. O to rozwiązanie młodzi ludzie postulowali osobiście poprzez obywatelską inicjatywę ustawodawczą „Psycholog w każdej szkole”, którą Partia Zieloni oficjalnie poparła. Warto więc wsłuchać się w głos samych wnioskujących, gdyż to oni zmagają się z wieloma trudnościami i potrzebują naszej pomocy. Ponadto, za bardzo istotne uważam przeszkolenie nauczycielek i nauczycieli, aby mogli w profesjonalny sposób reagować na problemy swoich uczennic i uczniów. To bardzo ważne, aby obie strony nie czuły się niewygodnie w takiej sytuacji.

Trzeba zmniejszyć liczbę podpisów poparcia potrzebnych do rejestracji, by otworzyć drogę do sejmu mniejszym ugrupowaniom. Zmniejszenie progu wyborczego do 4% na poziomie kraju lub trzykrotność progu w danym okręgu.

Postuluję suwak oraz pełen parytet na listach wyborczych oraz obniżenie czynnego prawa wyborczego do lat 16.