ITRE, PETI I SANTE, czyli w których komisjach będą pracować europosłowie z Polski

720 wybranych w czerwcu posłów do Parlamentu Europejskiego podzieliło się ostatecznie na europarlamentarne frakcje, a posłowie na pierwszym posiedzeniu wybrali prezydium PE. Fotel przewodniczącej ponownie przypadł Robercie Metsoli (EPL), po tym jak w pierwszej rundzie tajnego głosowania uzyskała 562 głosów. Wybrano również czternastu wiceprzewodniczących, wśród których znalazła się Ewa Kopacz (KO, EPL). Wiceprzewodniczący wspierają przewodniczącą w nadzorowaniu prac Parlamentu – prowadzą debaty parlamentarne oraz zajmują się sprawami administracyjnymi i organizacyjnymi. Do prezydium należy także pięciu kwestorów, którzy odpowiadają za sprawy finansowe i administracyjne dotyczące pracy eurodeputowanych. W drugiej turze głosowania stanowisko kwestora uzyskał Kosma Złotowski (PiS, EKR). W kolejnym kroku parlamentarzyści podzielili się na Komisje, w których przebiega większość ich pracy.

Komisje są ośrodkiem prac legislacyjnych Parlamentu Europejskiego, a zarazem jednym z kluczowych organów biorących udział w procesie tworzenia unijnego prawa. Zasiada w nich od 25 do 90 członków, podzielonych tak, by skład komisji jak najwierniej odzwierciedlał skład Parlamentu. Podczas posiedzeń komisji, które odbywają się raz lub dwa razy w miesiącu, posłowie i posłanki zajmują się przygotowaniem sprawozdań, analizą projektów ustawodawczych i wprowadzaniem poprawek. Sprawozdania zatwierdzone przez komisję są następnie poddawane pod głosowanie podczas sesji plenarnej. Komisje prowadzą także dialog z pozostałymi instytucjami UE, w tym Komisją i Radą. Ponadto w procesie formowania Komisji Europejskiej będą brały udział w przesłuchaniach kandydatów na poszczególnych komisarzy.

Frakcje a funkcje

Grupy polityczne i posłowie niezrzeszeni podzielili się w ramach komisji tak, by ich skład osobowy jak najlepiej odzwierciedlał skład całego Parlamentu. Komisje wybrały też swoich przewodniczących i wiceprzewodniczących. Polityka kordonu sanitarnego miała zastosowanie również w tym przypadku – posłowie i posłanki należący do dwóch skrajnie prawicowych frakcji, czyli Patriotów dla Europy i Europy Suwerennych Narodów, nie otrzymali ani jednego fotela przewodniczącego lub też wiceprzewodniczącego komisji.

Europejska Partia Ludowa (EPL), która wygrała wybory, zdobywając 188 mandatów, otrzymała stanowisko przewodniczącego w siedmiu komisjach, w tym spraw zagranicznych, przemysłu, badań naukowych i energii czy kontroli budżetowej. Druga największa frakcja – Socjaliści i Demokraci (S&D) – będzie przewodniczyła pięciu komisjom (w tym środowiska, zdrowia publicznego i bezpieczeństwa żywności, handlu międzynarodowego oraz spraw gospodarczych i polityki monetarnej). Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy (EKR) – jako trzecia siła PE – przewodniczą trzem komisjom (petycji, budżetowej, rolnictwa i rozwoju wsi). Po dwie komisje przypadły Renew Europe oraz Zielonym, którzy pokierują odpowiednio komisjami: rozwoju i prawną; oraz kultury i edukacji, a także rynku wewnętrznego i ochrony konsumentów. Lewica będzie przewodniczyła komisji zatrudnienia oraz spraw społecznych.

Polska reprezentacja

Polacy będą obecni w 18 komisjach stałych – polskich europosłów zabraknie w Komisji Rybołówstwa (PECH) oraz istotnej Komisji Gospodarczej i Monetarnej (ECON), która pracuje nad regulacjami dot. usług finansowych, swobodnego przepływu kapitału i płatności, polityką podatkową i konkurencją. ECON nadzoruje także Europejski Bank Centralny. 

Najmocniejszą pozycję Polska będzie miała w Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (ITRE), gdyż Borys Budka (KO, EPL) został wybrany na jej przewodniczącego. Z punktu widzenia Polski jest to o tyle istotne, że wśród tematów podejmowanych przez ITRE są m.in. realizacja założeń Zielonego Ładu, bezpieczeństwo energetyczne czy polityka przemysłowa. Komisja liczy 90 członków, co czyni ją jedną z dwóch największych w PE. Oprócz Borysa Budki zasiada w niej 6 polskich eurodeputowanych: Mirosława Nykiel (KO, EPL), Adam Jarubas (PSL, EPL), Michał Kobosko (Polska 2050, Odnowić Europę), Daniel Obajtek (PiS, EKR), Beata Szydło (PiS, EKR) i Marcin Sypniewski (Konfederacja, Europa Suwerennych Narodów).

Łącznikiem między instytucjami UE a jej obywatelami jest Komisja Petycji (PETI), której przewodniczy Bogdan Rzońca (PiS, EKR). Należą do niej także: Dariusz Joński (KO, EPL), Michał Kobosko (Polska 2050, Odnowić Europę) i Marcin Sypniewski (Konfederacja, ESN). Fotel przewodniczącego otrzymał także Adam Jarubas (PSL, EPL), który pokieruje stałą Podkomisją Zdrowia Publicznego (SANT).

Dodatkowo pięciu polskich posłów zostało wiceprzewodniczącymi. Wice- Komisji Budżetowej (BUDG) został Janusz Lewandowski (KO, EPL). Poza nim, w BUDG pracować będą: Andrzej Halicki (KO, EPL), Joachim Brudziński (PiS, EKR) i Bogdan Rzońca (PiS, EKR). Polak jest także wiceprzewodniczącym Komisji Kontroli Budżetowej (CONT). Oprócz Jacka Protasa (KO, EPL), o którym mowa, do CONT należy także Joachim Brudziński (PiS, EKR).

Debiutująca w PE Kamila Gasiuk-Pihowicz (KO, EPL) została wice- Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (IMCO), w której skład wchodzą również posłowie PiS (EKR): Michał Dworczyk i Piotr Müller. Jagna Marczułajtis-Walczak (KO, EPL) obejmie fortel wiceprzewodniczącej Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (EMPL). Do EMPL dołączyli także Andrzej Buła (KO, EPL) i posłanka PiS (EKR) Marlena Maląg. Wiceprzewodniczącym Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (AGRI) został Krzysztof Hetman (PSL, EPL), który dołączył do niej po raz pierwszy w swojej europoselskiej karierze. Oprócz niego jedynym polskim członkiem w tej komisji jest Waldemar Buda (PiS, EKR).

Dalszy plan

Drugą największą komisją w PE jest ENVI, czyli Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności. Należy do niej trzech posłów KO (EPL): Bartosz Arłukowicz, Ewa Kopacz i Elżbieta Łukacijewska, oraz dwóch przedstawicieli EKR: Jacek Ozdoba z Suwerennej Polski i Anna Zalewska z PiS. ENVI posiada szerokie portfolio, zajmując się m.in. tematami samochodów spalinowych, systemem handlu emisjami ETS czy produktami farmaceutycznymi. Wobec większości tematów podejmowanych przez komisję, Parlament Europejski posiada uprawnienia współustawodawcze, które w procesie legislacyjnym stawiają go na równi z Radą UE. W połączeniu z zieloną agendą Unii, czyni to ENVI jedną z najbardziej wpływowych komisji w Parlamencie.

Do Komisji Spraw Zagranicznych (AFET) przynależy 6 polskich eurodeputowanych:  

• Łukasz Kohut (KO, EPL), 
• Michał Szczerba (KO, EPL), 
• Adam Bielan (PiS, EKR), 
• Arkadiusz Mularczyk (PiS, EKR), 
• Robert Biedroń (Lewica, S&D),
• Grzegorz Braun (Konfederacja, niezrzeszony). 

Członkami Komisji Prawnej (JURI) zostało trzech nowych europosłów: Michał Wawrykiewicz (KO, EPL), Krzysztof Śmiszek (Lewica, S&D), Tobiasz Bocheński (PiS, EKR), a także Dominik Tarczyński (PiS, EKR). W poprzedniej kadencji JURI podejmowała tematy związane chociażby ze sztuczną inteligencją, własnością intelektualną i szeroko pojętą odpowiedzialnością prawną.

W związku ze swoim profilem Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (LIBE) współpracuje z wieloma komisjami, tworząc przepisy umacniające podstawowe wartości demokratyczne. W zeszłej kadencji LIBE miała wpływ m.in. na treść Paktu o Migracji i Azylu, AI Act, czy dyrektywy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy. Jej członkowie brali także udział w pracach nad Unijnym Certyfikatem COVID. W X kadencji do LIBE przynależy sześciu polskich eurodeputowanych:

• Magdalena Adamowicz (KO, EPL),
• Krzysztof Brejza (KO, EPL),
• Krzysztof Śmiszek (Lewica, S&D),
• Mariusz Kamiński (PiS, EKR),
• Jadwiga Wiśniewska (PiS, EKR),
• Ewa Zajączkowska-Hernik (Konfederacja, ESN).

LIBE nie zajmuje się jednak dyskryminacją ze względu na płeć, która leży w kompetencjach Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (FEMM). Tym tematem zajmować się będą cztery europosłanki: Ewa Kopacz (KO, EPL), Mirosława Nykiel (KO, EPL), Joanna Scheuring-Wielgus (Lewica, S&D) i Marlena Maląg (PiS, EKR), a także nowy, niezrzeszony poseł Konfederacji Tomasz Buczek. W ubiegłej kadencji FEMM była jedyną komisją pod przewodnictwem polskiego posła (Roberta Biedronia, Nowa Lewica, S&D).

W Komisji Rozwoju (DEVE) zasiadają Robert Biedroń (Lewica, S&D) i Małgorzata Gosiewska (PiS, EKR); w Komisji Handlu Międzynarodowego (INTA) – Bogdan Zdrojewski (KO, EPL), Dominik Tarczyński (PiS, EKR) oraz Anna Bryłka (Konfederacja, niezrzeszona); w Komisji Rozwoju Regionalnego (REGI) – Krzysztof Hetman (PSL, EPL) i Marta Wcisło (KO, EPL); w Komisji Spraw Konstytucyjnych (AFCO) – Bartłomiej Sienkiewicz (KO, EPL), Patryk Jaki (PiS, EKR) i Stanisław Tyszka (Konfederacja, ESN).

Członkami Komisji Transportu i Turystyki (TRAN) zostali posłowie PiS (EKR) – Maciej Wąsik i Kosma Złotowski oraz należący do KO (EPL) Dariusz Joński.

Joanna Scheuring-Wielgus (Lewica, S&D) i Bogdan Zdrojewski (KO, EPL) są członkami Komisji Kultury i Edukacji (CULT). Edukacja w znacznej większości leży w kompetencjach państw członkowskich, w związku z czym CULT zajmuje się przede wszystkim kulturą, w tym kwestią mediów.